SPICH DI GEZAGHÈBER – KONMEMORASHON DI HENDENAN KU A MURI DEN GUERA 4 DI MEI 2025

Kralendijk,- Dama i kabayeronan, apresiabel presentenan, Awe nos a bini huntu aki, den silensio, pa konmemorá. Nos ta kòrda tur esnan ku a entregá (sakrifiká) nan bida pa nos libertat.

Libertat ku ochenta aña despues di liberashon nos tin mag di tesorá ainda.

Ochenta aña di libertat.

Pero libertat ta vulnerabel. I libertat nunka no ta di mes.

Nos ta biba den un tempu kaminda nifikashon di libertat ta palpabel atrobe den aktualidat.

Guera, konflikto, eksklushon, tin biaha nan ta parse di ta masha leu, pero nan ta kuminsá di aserka.

Libertat no ta bai pèrdí solamente debí na violensia di arma.

Libertat ta garna asina ku ekskluí hende, diskriminá nan òf kalifiká nan komo inferior por ehèmpel.Konflikto ta kuminsá hopi biaha den chikí : ku palabra, imágen, ku e pensamentu di nos kontra nan. Nos komo un komunidat chikí no ta inmune pa esaki tampoko. Ta solamente ku konsientisashon di impakto di esaki, nos lo por wak nos komunidat i nos próhimo ku un brel di inklusividat.

P’esei awe mi ke dirigí mi mes spesialmente na nos hubentut.  Pa hopi hende 4 di mei ta parse kisas un akontesimentu di otro tempu, un kapítulo for di bukinan di historia.

Pero e peligernan ku ta menasá libertat no a disparsé i nan ta ful visibel atrobe.

Nan tei ainda – online tambe. Via medionan sosial pensamentunan por plama manera welek. Ta alimentá polarisashon via posts, reels i stories.

Propaganda no ta algu di pasado, di poster i flayernan.

E ta di awe, visibel riba nos selular i pantayanan, tur dia.

P’esei embolbimentu di hóbennan ta mas importante ku nunka pa garantisá pensamentu i e fundeshi di un sosiedat liber pa futuro.

Boso tin e forsa (poder) pa keda pensa krítiko.

Pa no tuma ofer sin mas loke ta kompartí.

Pa skohe pa rèspèt, pa konekshon, pa humanidat.

Libertat ta eksigí esfuerso, kada dia. (tur dia di nobo)

No solamente di esnan ku a bai nos dilanti, pero di nos tambe, i di boso tambe.

Awe nos ta konmemorá e sakrifisionan hasí.

Awe nos ta para ketu na ochenta aña di libertat.

I awe nos ta ekspresá e deseo pa e dékadanan benidero tambe nos tin mag di sigui biba den libertat.

Ku huntu nos por sigui konstruí un sosiedat kaminda libertat, rèspèt i konekshon ta pará sentral.

Laga nos ta huntu den silensio.

Laga nos konmemorá huntu.

I laga nos traha huntu pa un sosiedat kaminda libertat ta sigui eksistí – pa tur hende.

Danki.

FUENTE: OLB/LIVE99FM

NEDERLANDS:

TOESPRAAK VAN DE GEZAGHEBBER – DODENHERDENKING 4 MEI 2025

Dames en heren, geachte aanwezigen, Vandaag zijn we hier samengekomen, in stilte, om te herdenken.
We gedenken allen die hun leven hebben gegeven – hebben geofferd – voor onze vrijheid.
Een vrijheid die we tachtig jaar na de bevrijding nog steeds mogen koesteren.

Tachtig jaar vrijheid.
Maar vrijheid is kwetsbaar. En vrijheid is nooit vanzelfsprekend.

We leven in een tijd waarin de betekenis van vrijheid opnieuw voelbaar is in het dagelijks leven.
Oorlog, conflict, uitsluiting – soms lijken ze ver weg, maar ze komen dichterbij.

Vrijheid gaat niet alleen verloren door wapengeweld. Vrijheid wordt ook aangetast wanneer mensen worden buitengesloten, gediscrimineerd of als minderwaardig worden beschouwd.
Conflicten beginnen vaak klein: met woorden, beelden, of gedachten van “wij” tegenover “zij”.
Ook wij, als kleine gemeenschap, zijn hier niet immuun voor.

Alleen door ons bewust te zijn van de impact hiervan, kunnen we leren om met een inclusieve blik naar onze gemeenschap en onze medemens te kijken.

Daarom richt ik mij vandaag in het bijzonder tot onze jongeren.
Voor velen lijkt 4 mei misschien een gebeurtenis uit een ander tijdperk, een hoofdstuk uit de geschiedenisboeken.

Maar de dreigingen die onze vrijheid ondermijnen zijn niet verdwenen – ze zijn opnieuw zichtbaar.
Ze zijn er nog steeds – ook online.
Via sociale media kunnen ideeën zich razendsnel verspreiden. Ze voeden polarisatie via posts, reels en stories.

Propaganda is geen fenomeen van vroeger, van posters en flyers.
Het is van nu – zichtbaar op onze telefoons en schermen, elke dag.

Juist daarom is de betrokkenheid van jongeren belangrijker dan ooit om het vrije denken en de fundamenten van een vrije samenleving in de toekomst te waarborgen.
Jullie hebben de kracht om kritisch te blijven denken.
Om niet zomaar alles wat gedeeld wordt voor waar aan te nemen.
Om te kiezen voor respect, voor verbinding, voor menselijkheid.

Vrijheid vraagt inspanning – elke dag opnieuw.
Niet alleen van hen die ons zijn voorgegaan, maar ook van ons – en van jullie.

Vandaag herdenken we de offers die zijn gebracht.
Vandaag staan we stil bij tachtig jaar vrijheid.
En vandaag spreken we de wens uit dat ook in de komende decennia, we mogen blijven leven in vrijheid.

Samen kunnen we blijven bouwen aan een samenleving waarin vrijheid, respect en verbinding centraal staan.

Laten we samen stil zijn.
Laten we samen herdenken.
En laten we samen werken aan een samenleving waarin vrijheid blijft bestaan – voor iedereen.

Dank u wel.