E SALÚ DI KADA UN HABITANTE DI BONEIRU TA NA PELIGER, INKLUÍ ESNAN KU NO TA BIBA SERKA DI E LANDFILL!

Kralendijk,- Pro Lagun, un inisiativa di un grupo den komunidat, ku ta sali pa defendé pueblo kontra polushon i ta pro e bienestar di hende, bestia i naturalesa, ta hopi preokupá pa e situashon na e landfill i ta yama tur hende pa pone atenshon na e seriedat i peliger ku e situashon aki ta trese ke ne.

Molèster i peliger:

E habitanten di Lagun i barionan rondóna a sufri ya hopi aña ku molester di holo stinki, e emishon dañino di e landfill i di e insinerador di sushi ku no ta funshoná manera debe ser.

Un insinerador di sushi ku no tabata diseñá pa kima sushi médiko, pero ku a wordu uzá hopi biaha pa esaki.

Durante un período largu hasta sin e permiso nan nesesario pa esey.

Danki na e esfuersonan di Pro Lagun, e sendementu di e insinerador aki a wordu para, pero e problema ta leu for di wordu solushoná.

Di 10 di mei 2024, e isla hinter a keda sakudi pa un kandela grandi na landfill, un kandela ku tabata bou di tera pa hopi tempu kaba. Hopi habitantenan – konsiente of no – ta inhalá e huma tóksiko, i tanten e kandela a sigui kima bou di tera.

E echo ku e kandela aki ta kontinuá ta inaseptabel. Tin habitantenan ku a sufri dekadanan largu di e efektonan dañino ku lo tin konsekuensianan grave pa nan salú.

Kada un habitante di Boneiru, inkluí esnan ku no ta biba serka di e landfill, mester ta preokupá ku e situashon. E airu ku e habitantenan ta inhalá por ta dañino pa nan salú, meskos tambe pa esnan ku ta biba den Nikiboko, Antriol o Amboina. Ademas, e polushon por ta afektá e kuminda; berdura o fruta ku ta kultivá den e serkania di e dump por ta kontené sustansianan peligroso.

Mas ku sufisiente motibo pa alarma kada un habitante di Boneiru. Responsabilidat:

Nos ta eksigí ku e instansianan ku ta responsabel pa no sigi ignorá nan obligashon. Selibon, Openbaar Lichaam Bonaire (OLB), e Representante di Reino, di kua e Ministerionan di Infrastruktura i Salubridat den Den Haag tur a faya pa protehá e pueblo i e medio ambiente di Bonaire.

Nan ta responsabel pa e risikonan di salú ku e habitantenan ta konfrontá i e daño ku ta wordu hasi na nos naturalesa.

Pro Lagun ta insisti ku e partidonan aki tuma nan responsabilidat i tuma akshon imediatamente. Ta ora pa tuma medidanan rapido i desisivo pa prevení mas daño i pa garantisá e bienestar di e habitantenan i naturalesa di Boneiru.

Pro Lagun ta eksigí:

• Den 30 dia: – Kuminsá un investigashon kompleto di e medio ambiente i salúbridat dor di RIVM; – Bini ku un plan pa pagá e kandela den tera; Page 2 of 2 – Proveé bibienda temporal pa e habitantenan serka di e landfill; – Involukrá Pro Lagun den tur diskushonnan pa por kontrolá progreso.

• Den 12 luna: – Implementá un solushon duradero pa maného di sushi;

– Desaroyá un plan konkreto pa e rehabilitashon di e dump/landfill; – Kumpli ku leinan ambiental striktamente; – Monitoria e salú di e habitantenan den e área kontinuamente.

Pa klousura: Pro Lagun no lo para wak mientras e komunidat ta wordu eksponé na risikonan di salú i medio ambiente inaseptabel. Pro Lagun a kontratá ekspertonan eksterno pa yuda nos i respaldá nos ku dato sientífiko. Pro Lagun ta sigui traha i no lo stòp te ora kada hende ta sinti su mes sigur den su propio ambiente di biba i Boneiru por yama su mes un *Blue Destination*

. Pro Lagun ta determiná pa kontinuá e lucha aki te ora nos logra nos metanan. Huntu nos ta bringa pa un Boneiru mas sigur i mas saludabel!

FUENTE:PRO LAGUN/LIVE99FM

NEDERLANDS:

DE GEZONDHEID VAN IEDERE BONAIRIAAN IS IN GEVAAR, OOK VAN DEGENEN DIE NIET DICHTBIJ DE LANDFILL WONEN!

Kralendijk,- Pro Lagun, een community-initiatief dat zich inzet tegen vervuiling en voor de gezondheid van mens dier en natuur, is zeer verontrust over de situatie bij de landfill en roept iedereen op om aandacht te besteden aan de ernst en de gevaren die deze situatie met zich meebrengt.

Overlast en gevaren:

 De inwoners van Lagun en omliggende buurten kampen al jarenlang met de stankoverlast en schadelijke uitstoot van de stortplaats en vanuit de gebrekkig functionerende afvalverbrander.

Een afvalverbrander die niet ontworpen is voor het verbranden van medisch afval, maar daar wel veelvuldig voor gebruikt werd. Gedurende een lange periode zelfs zonder dat de hiervoor benodigde vergunningen waren afgegeven. Het is dankzij de inzet van Pro Lagun dat deze verbrandingsinstallatie nu is stilgelegd, maar het probleem is verre van opgelost.

Op 10 mei werd het hele eiland opgeschrikt door een grote uitslaande brand op de landfill, een brand die al geruime tijd ondergronds woedde. Veel bewoners hebben – al dan niet onbewust – giftige rook ingeademd, en deze brand houdt nog steeds aan.

Het feit dat deze brand nog steeds woedt, is onacceptabel. Sommige bewoners ervaren al decennialang de schadelijke e1ecten, met ernstige gezondheidsproblemen tot gevolg voor de toekomst. Iedere inwoner van Bonaire, ook degenen die niet direct in de buurt van de landfill wonen, moet zich grote zorgen maken. De lucht die de bewoners inademen, kan schadelijk zijn voor de gezondheid, zelfs voor inwoners van Nikiboko, Antriol of Amboina.

De verontreiniging kan bovendien de voeding aantasten; groente of fruit verbouwd in de omgeving van de stortplaats kan gevaarlijke sto1en bevatten. Meer dan genoeg redenen om alarm te slaan voor elke inwoner van Bonaire en in het belang van de natuur.

Verantwoordelijkheid:

Wij eisen dat de verantwoordelijke instanties hun plicht niet langer negeren. Selibon, het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB), de Rijksvertegenwoordiger en uiteindelijk de Ministeries van Infrastructuur en Volksgezondheid in Den Haag hebben allemaal gefaald om de bevolking en het milieu adequaat te beschermen.

Zij dragen de verantwoordelijkheid voor de gezondheidsrisico’s die bewoners nu lopen en de schade die wordt toegebracht aan onze natuur. Pro Lagun roept deze partijen met klem op om hun verantwoordelijkheid te nemen en direct in actie te komen. Het is tijd voor snelle en beslissende maatregelen om verdere schade te voorkomen en de gezondheid van de inwoners en de natuur van Bonaire veilig te stellen. Pro Lagun eist:

• Binnen 30 dagen: – Start een volledig milieu- en gezondheidsonderzoek door het RIVM; – Stel een plan op voor het doven van de ondergrondse branden;

Pro Lagun eist:

• Binnen 30 dagen: – Start een volledig milieu- en gezondheidsonderzoek door het RIVM; – Stel een plan op voor het doven van de ondergrondse branden; Page 2 of 2 – Zorg voor tijdelijke relocatie van bewoners in de buurt van de landfill; – Betrek Pro Lagun bij alle besprekingen om de voortgang te bewaken.

• Binnen 12 maanden: – Implementeer een duurzame oplossing voor afvalbeheer; – Stel een concreet saneringsplan op voor de stortplaats; – Zorg voor strikte handhaving van milieuwetgeving; – Permanente monitoring van de gezondheid van omwonenden. Tot slot: Pro Lagun zal niet toekijken terwijl de gemeenschap wordt blootgesteld aan onaanvaardbare gezondheids- en milieurisico’s.

Pro Lagun heeft externe experts ingeschakeld om onze eisen kracht bij te zetten en wetenschappelijk te onderbouwen. Pro Lagun werkt momenteel aan verdere stappen en zal niet rusten totdat iedereen zich veilig voelt in zijn eigen woonomgeving en Bonaire zich werkelijk een Blue Destination mag noemen. Pro Lagun is vastberaden en vastbesloten om deze strijd voort te zetten tot onze doelen zijn bereikt. Samen vechten we voor een veiliger en gezonder Bonaire!