Redakshon
Kralendijk,- Mi a dirigí un karta na e Komité Speshal di Dekolonisashon di Nashonnan Uni (C-24), ku kopianan na gobièrnu Hulandes, kolegio ehekutivo di Boneiru, konseho insular, CARICOM i otro instansianan internashonal relevante. Kontenido di e karta ta lo siguiente.
Ekselensia,
Ku rèspèt mi ta someté e karta aki pa reakshoná riba afirmashonnan públiko resiente di señor James Finies di e organisashon Bonaire Human Rights Organization (BHRO) tokante e status polítiko i konstitushonal di Boneiru den Reino Hulandés.
Manera ya antes mi a deklará públikamente, e afirmashonnan aki — ku ta inkluí akusashon di manipulashon kolonial, ingeneria demográfiko i yamada pa pone Boneiru bèk riba e lista di territoriannan no-autónomo — ta un distorshon grandi di e realidat legal, históriko i demokrátiko di Boneiru. Esakinan ta mina no solamente e integridat di e proseso di dekolonisashon di Nashonnan Uni, sino tambe e dignidat i e aspirashonnan di nos pueblo Boneriano, ku ta sigui buska gobernashon responsabel i progreso sosial.
Kontrario na e relato di BHRO, Boneiru su derecho di autodeterminashon a wòrdu formalmente rekonosé desde e kuminsamentu di añanan 80 i e derecho aki ta sigui bálido bou di lei internashonal. Referèndumnan pasá — spesialmente e konsultashon di 2015 — a wòrdu suheté na evaluashonnan kritiko. E komishon di Referèndum ofishal di Boneiru a konkluí ku e votashon di 2015 no tabatin e nivel di eskoho informá ni e supervishon internashonal ku ta nesesario pa stablesé un mandato bálido i ligá bou di Resolushon 1541 (XV). Pa esaki, mi ta rechasá kategórikamente kualke sugeresia ku e status aktual di Boneiru ta un resultado di imposishon kolonial òf ku e meresé pa wòrdu poné bèk unilateralmente riba e lista di teritorionan sin propio gobernashon. .
Bisando esaki, mester rekonosé ku tin desigualdat signifikativo den derecho sosial, ekonómiko i polítiko ku ta pèrsisti entre Boneiru i Hulanda Oropeo. Pa yega na un solushon, nos mester usa honestidat, diálogo konstruktivo i proseso demokrástiko i legál — no retórika ku ta polarisá ni ekstremismo ideológiko.
Ku esei na mente, mi a inisiá un plan strukturá di varios fase (2025–2035), ku ta marka un ruta responsabel pa fortifiká institutonan lokal, logra igualdat total riba hurídiko i sosial, i prepará un referèndum di autodeterminashon informá den 2035. E strategia aki ta evitá atakenan personal i distorshonnan politisá. E ta basá riba hechonan dokumentá, prinsipionan legal i partisipashon demokrátiko, segun resolushonnan 1514, 1541 i 2625 di e Asamblea General di e Nashonnan Uni.
E proseso ta inkluí:
- Mobilisashon polítiko i sivíl (2025–2027) pa stablesé un plataforma di konsenso riba derecho igual;
- Inisiativanan legislativo (2027–2029) pa harmonisá protekshon sosial i fortifiká autonomia;
- Desaroyo di kapasidat institushonal (2027–2032) den gobernashon, edukashon i kuido di salú;
- Preparashon legal formal (2030–2033) pa un referèndum transparante ku observashon internashonal; i
- Informashon públiko i kompromiso diplomátiko (2033–2035) pa garantiá inklusividat, legalidat i rekonosementu amplio.
Mi tin intenshon di sigui e strategia aki den kolaborashon ku un organisashon polítiko éksistentenan. Ya ku elekson di konseho insular ta programá pa 2027, haña un mandato polítiko amplio — posiblemente den koalisión ku varios partido — lo ta esenshal pa e éksito di e mision.
E mandato demokrátiko lo garantiá ku e proseso ta reflehá boluntat kolektivo di pueblo Boneriano i ta kumpli ku prinsipionan di gobernashon lokal i normanan legál internashonal.
Durante e periodo aki, mi lo sigui stimulá diálogo kontinuo ku gobièrno di Reino i buska kolaborashon ku partnernan regional manera CARICOM, mientras ku mi ta habrí pa ròlnan di konseho i observashon di órganonan relevante di Nashonnan Uní.
Mi kompromiso ta kla: avansá dignidat, derecho i futuro di pueblo Boneriano mediante bèrdat, responsabilidat i kumpli ku e mihó práktikanan internashonal — no via sensasholismo ni desinformashon.
Ku rèspèt mi ta pidi e Komité Spesial pa Dekolonisashon tuma nota di e aserkashon responsabel aki i konsiderá esaki e kuadro legítimo kaminda e aspirashonnan di Boneiru pa autodeterminashon i igualdat mester wòrdu perseguí.
Mi keda na disposishon pa suministrá dokumentashon adicional of klarifikashon si ta nesesario.
FUENTE: DR. WILLEM A. CECILIA
NEDERLANDS:
BONAIRE VERDIENT WAARHEID EN VERANTWOORD LEIDERSCHAP: MIJN REACTIE OP ONJUISTE BEWERINGEN OVER ONZE POLITIEKE STATUS
Kralendijk,- Ik heb een schrijven gericht aan het Speciale Comité voor Dekolonisatie van de Verenigde Naties (C-24), met afschrift aan de Nederlandse regering, het bestuurscollege van Bonaire, de eilandsraad, CARICOM en andere relevante internationale instanties. De inhoud van het schrijven is als volgt.
Excellentie,
Met respect dien ik hierbij deze brief in om te reageren op recente publieke uitlatingen van de heer James Finies en de Bonaire Human Rights Organization (BHRO) met betrekking tot de politieke en constitutionele status van Bonaire binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
Zoals ik reeds publiekelijk heb verklaard, bevatten deze beweringen — waaronder beschuldigingen van koloniale manipulatie, demografische beïnvloeding en oproepen tot herplaatsing van Bonaire op de lijst van niet-zelfbesturende gebieden — een grove en onjuiste voorstelling van de juridische, historische en democratische realiteit van de situatie op Bonaire. Dergelijke verdraaiingen ondermijnen niet alleen de integriteit van de dekolonisatieprocessen van de Verenigde Naties, maar ook de waardigheid en aspiraties van het Bonairiaanse volk, dat zich blijft inzetten voor verantwoord bestuur en sociale vooruitgang.
In tegenstelling tot het narratief van de BHRO, is het recht van Bonaire op zelfbeschikking sinds het begin van de jaren 80 formeel erkend en blijft dit recht ook onder het internationale recht volledig intact. Eerdere referenda — met name de consultatie van 2015 — zijn onderworpen aan kritische beoordelingen. Het officiële Referendumcomité van Bonaire heeft geconcludeerd dat de stemming van 2015 niet voldeed aan de vereisten van geïnformeerde keuze en internationale toezicht die nodig zijn om een geldig en bindend mandaat te vestigen onder Resolutie 1541 (XV).
Daarom verwerp ik categorisch elke bewering dat de huidige status van Bonaire het resultaat zou zijn van koloniale dwang of dat eenzijdige herplaatsing gerechtvaardigd zou zijn.
Dat gezegd hebbende, moet ook worden erkend dat er aanzienlijke ongelijkheden blijven bestaan op het gebied van sociale, economische en politieke rechten tussen Bonaire en Europees Nederland. Het aanpakken van deze ongelijkheden vereist eerlijkheid, constructieve dialoog en wettige democratische processen — niet polariserende retoriek of ideologisch extremisme.
Met dat doel heb ik een gestructureerd meerjarig plan (2025–2035) geïnitieerd, dat een verantwoorde koers uitstippelt richting de versterking van lokale instituties, het bereiken van volledige juridische en sociale gelijkheid en de voorbereiding op een geïnformeerd zelfbeschikkingsreferendum in 2035. Deze strategie vermijdt strikt persoonlijke aanvallen en gepolitiseerde verdraaiingen. Zij is gebaseerd op gedocumenteerde feiten, juridische principes en democratische betrokkenheid, in overeenstemming met de resoluties 1514, 1541 en 2625 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
Het proces omvat:
- Politieke en maatschappelijke mobilisatie (2025–2027) om een consensusplatform voor gelijke rechten te creëren;
- Wetgevende initiatieven (2027–2029) om sociale bescherming te harmoniseren en autonomie te versterken;
- Institutionele capaciteitsopbouw (2027–2032) op het gebied van bestuur, onderwijs en gezondheidszorg;
- Formele juridische voorbereidingen (2030–2033) voor een transparant, internationaal gecontroleerd referendum; en
- Publieke informatievoorziening en diplomatieke betrokkenheid (2033–2035) om inclusiviteit, legaliteit en brede erkenning te waarborgen.
Ik ben voornemens deze strategie te volgen in samenwerking met een bestaande politieke organisatie. Aangezien de verkiezingen voor de Eilandsraad zijn gepland voor 2027, zal het verkrijgen van een breed politiek mandaat — mogelijk in coalitie met meerdere partijen — essentieel zijn voor het succes van deze missie.
Dit democratische mandaat zal ervoor zorgen dat het proces de collectieve wil van het Bonairiaanse volk weerspiegelt en in overeenstemming is met zowel de lokale bestuursprincipes als de internationale juridische normen.
Gedurende deze periode zal ik ook blijven inzetten op voortdurende dialoog met de regering van het Koninkrijk en samenwerking zoeken met regionale partners zoals CARICOM, terwijl ik adviserende en observerende rollen van de relevante VN-organen verwelkom.
Mijn inzet is duidelijk: het bevorderen van de waardigheid, rechten en toekomst van het Bonairiaanse volk door middel van waarheid, verantwoordelijkheid en naleving van internationale best practices — niet door sensatiezucht of desinformatie.
Ik verzoek het Speciale Comité voor Dekolonisatie met respect om kennis te nemen van deze verantwoorde benadering en deze te beschouwen als het legitieme kader waarbinnen de aspiraties van Bonaire op het gebied van zelfbeschikking en gelijkheid moeten worden nagestreefd.
Ik blijf tot uw beschikking om nadere documentatie of verduidelijking te verstrekken indien gewenst.
Hoogachtend,
GIPHY App Key not set. Please check settings