Kralendijk,- Mi a tuma nota di e deklarashon resien di Sr. James Finies i Organisashon di Derechonan Humano Boneiru (BHRO). Mi no ta bai partisipá den un interkambio sin fin di distorshon, atakenan personal i mal representashonnan ideológiko.
En bes di esei, lo mi tuma e paso responsabel di informá formalmente tantu CARICOM komo Nashonnan Uní di mi posishon—unu basá riba hechonan dokumentá, prinsipionan hurídiko, i aliñá ku e aspirashonnan di un mayoria di boneriano ku ta buska gobernashon responsabel, progreso sosial, i madures demokrátiko.
Kontrali na e pretenshonnan di BHRO, e referèndem di 2015 riba e status konstitushonal di Boneiru no por wòrdu konsiderá komo un akto legítimo òf obligatorio di outodeterminashon. E Komishon ofisial di Referèndem—nombrá pa Konseho Insular mes—a deklará eksplísitamente ku e resultado di e votashon ku a tuma lugá dia 18 di desèmber 2015 ta karga tiki òf ningun forsa obligatorio pa e institutonan di gobernashon di Boneiru.
E Komishon a konkluí mas aleu ku no mester mara ningun konsekuensia signifikante na e 65% di votadónan ku a selektá e opshon “No”, pasobra no a wòrdu verifiká si e partisipantenan a tuma nan desishon basá riba informashon korekto òf un eskoho kompletamente informá i deliberá. E falta di supervishon internashonal, informashon insufisiente di e votadó i interferensia polítiko, a hasi e proseso profundamente defekto.
P’esei ta tantu engañoso komo iresponsabel pa pretendé ku e resultado di e referèndem ta konstituí un ekspreshon kla di e boluntat di e pueblo boneriano bou di derecho internashonal. No por hasi un determinashon asina a base di un proseso ku, den palabranan di e Komishon mes, no tabatin e kondishonnan nesesario pa garantisá un mandato públiko bálido i informá.
BHRO ta sigui presentá su mes komo e bos di pueblo, pero e falta kualke forma di legitimidat elektoral òf responsabilidat institushonal. Miéntras e ta invoká dekolonisashon i outodeterminashon, e no ta ofresé kontesta real pa e nesesidatnan sosial i ekonómiko mas urgente di Boneiru—redukshon di pobresa, oportunidat pa hóben, akseso na bibienda, kuido di salú di kalidat, òf reforma institushonal.
E kaminda berdadero pa autodeterminashon no ta kubrí ku lema of revisionismo históriko, pero ta asesibel pa medio di fortifikashon di institutonan lokal, invershon den nos pueblo, y liderazgo responsabel.
Komo eks grifir i siudadano komprometé, mi ta para pa un Boneiru ku ta konstruí responsabelmente riba su outonomia denter di Reino Hulandes, ta logra igualdat hurídiko i sosial real, i ta konservá su dignidat i identidat kultural pa medio di bon gobernashon i desaroyo duradero.
Sí, retonan ta keda—i sí, igualdat ku siudadanonan hulandes europeo mester wòrdu realisá kompletamente ainda. Pero esei mester wòrdu hasí demokrátikamente, legalmente, i den koperashon ku partnernan, no pa medio di deklarashonnan teatral òf deklarashonnan politisá.
Lo mi ta kompartí e posishon aki formalmente ku CARICOM i Nashonnan Uni, no pa inflamá tenshonnan, pero pa duna un perspektiva rasoná, basá riba hechonan, i hurídikamente fundá riba e status di Boneiru. Nos pueblo meresé klaridat, no konfunshon.
Nos pueblo meresé oportunidat, no divishon. Mi ta keda komprometé na e úniko kaminda ku por trese dignidat real i duradero pa e pueblo di Boneiru: desaroyo pa medio di lei, e bèrdat, i responsabilidat demokrátiko.
FUENTE: DR. WILLEM A. CECILIA

GIPHY App Key not set. Please check settings