ISLANAN BES DI BISHITA SERKA KOREL.

Kralendijk- Riba 25 di mart, delegashon di Boneiru, Sint Eustatius i Saba a kontinuá ku nan esfuerso pa buska diálogo i inklusividat den e proseso di revishon di lei WOLBES i FINBES.

E delegashon a keda risibí pa e miembronan di komishon di relashon den Reino (Korel) di Eerste Kamer. Durante e reunion, meskos ku den otro enkuentro, a enfatisá ku e delegashon di e islanan tabata presente pa trese nan preokupashon tokante e proseso di desishon i pa habri diálogo, no pa krea konflikto. E delegashon di e islanan a enfatisá ku nan tabata presente komo un kolektivo. Mirando e punto di bista di sekretario di estado kaminda e la duna di konosé ku e ta no ta reuní ku Konseho Insularnan, tabata esensial pa e delegashon komuniká ku e komishon di Eerste Kamer tokante e importansia di konsulta.

Un miembro di e delegashon a habri e kombersashon ku un deklarashon ku ta referí na e lei di WOLBES i su memorandum di splikashon. E lei aki ta afirmá ku un evaluashon di e lei mester keda realisá di forma kolektivamente i ku konsenso di tur tres islanan.

E konsehero konstitushonal, ku tabata kompañá e islanan, a duna klaridat tokante e norma supranashonal di e derecho di outodeterminashon, ku ta ankrá den tratado i karta di derecho humano. Referensia tambe a keda hasi na artíkulo 132a di e Konstitushon di Hulanda, kaminda e legislador formal a krea e base pa e struktura úniko di e islanan i diferensiashon positivo.

E senadornan di Eerste Kamer a hasi pregunta, inkluso preguntanan tokante e opheshonnan kontra e kambionan proponé. Un representante di e delegashon a spliká ku e preokupashon prinsipal no ta e kontenido di e adaptashonnan, sino e falta di un proseso inklusivo. E lista di akuerdo, ku tabata formulá den kolaborashon ku e sekretario di estado anterior, awor a keda kambia pa e sekretario di estado nobo sin konsultá ku esnan ku a kreá e lista aki.

E delegashon a klarifiká ku no por kompará WOLBES i FINBES ku ningun lei regular, pasobra e leinan aki ta e DNA konstitushonal di e islanan. Den e prinsipio demokrátiko ku e Reino di Hulanda ta praktiká, kualkier kambio na e konstitushon di un di su paisnan – si ta Hulanda, Aruba, Kòrsou òf Sint Maarten – ta eksigí aprobashon di e organismo demokrátikamente eligí. P’esei, e konseho insularnan no ta di akuerdo ku e struktura konstitushonal di e tres islanan ta kambia sin inkluí e bos di tur e representantenan di pueblo.

E delegashon a afirmá su kompromiso pa un diálogo konstruktivo i a hasi un yamada na e stipulado di manehonan pa ta transparente i respetá kolaborashon ora ta trata formashon di e futuro gobernashon di e islanan. E petishon tabata i ta keda: inkorporá nos, no solamente informá nos.

E reunion a tuma lugá den un ambiente di kolaborashon, rèspèt mutuo i hustisia. E delegashon di e islanan ta mira bèk riba un diálogo fruktífero i ta keda komprometí pa sigui traha pa e bos di Boneiru, Sint Eustatius i Saba yega.

FUENTE: KONSEHO INSULAR DI BONAIRE/LIVE99FM

NEDERLANDS:

BES EILANDEN BEZOEKEN KOREL

Kralendijk — Op 25 maart zette de delegatie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba haar inspanningen voort om dialoog en inclusie te bewerkstelligen in het proces van wijziging van de WOLBES- en FINBES-wetten.

De gezamenlijke delegatie werd ontvangen door de leden van de commissie Koninkrijksrelaties (Korel) van de Eerste Kamer. Tijdens de vergadering werd, net als in eerdere bijeenkomsten, benadrukt dat de delegatie van de eilanden aanwezig was om zorgen te uiten over het besluitvormingsproces en te pleiten voor een open dialoog, niet voor conflict. De delegatie herhaalde dat zij als een gezamenlijke eenheid opereerden. Gezien het standpunt van de staatssecretaris dat er geen dialoog zal plaatsvinden met de eilandsraden, was het voor de delegatie van essentieel belang om met de commissie van de Eerste Kamer in gesprek te gaan over het belang van overleg.

Een lid van de gezamenlijke delegatie opende met een verklaring waarin werd verwezen naar de WOLBES-wet en de bijbehorende memorie van toelichting. Deze wet bepaalt dat een evaluatie gezamenlijk moet worden uitgevoerd en met instemming van alle drie de eilanden. De constitutioneel adviseur, die de eilanden vergezelde, gaf inzicht in de supranationale norm van het recht op zelfbeschikking, zoals vastgelegd in verdragen en mensenrechtenverdragen.

Er werd tevens verwezen naar artikel 132a van de Grondwet van Nederland, waarin de formele wetgever de basis heeft gelegd voor de unieke structuur van de eilanden en de positieve differentiatie.

De senatoren van de Eerste Kamer stelden verschillende vragen, waaronder over eventuele bezwaren tegen de voorgestelde wijzigingen.

Een vertegenwoordiger van de delegatie verduidelijkte dat de voornaamste zorg niet de inhoud van de wetswijzigingen is, maar het gebrek aan een inclusief proces. De afsprakenlijst, die in samenwerking met de voormalige staatssecretaris was opgesteld, wordt nu eenzijdig gewijzigd door de nieuwe staatssecretaris, zonder overleg met de partijen die deze afspraken hebben gemaakt.

De delegatie benadrukte dat de WOLBES- en FINBES-wetten niet vergeleken kunnen worden met reguliere wetgeving, omdat zij het constitutionele fundament van de eilanden vormen. Binnen het Koninkrijk der Nederlanden geldt het democratische principe dat wijzigingen aan de grondwet van een van de landen – of dat nu Nederland, Aruba, Curaçao of Sint Maarten is – goedkeuring vereisen van de democratisch gekozen organen. De eilandsraden zijn het er dan ook niet mee eens dat het constitutionele kader van de drie eilanden wordt aangepast zonder de stem van alle volksvertegenwoordigers mee te laten wegen.

De delegatie herbevestigde haar inzet voor een constructieve dialoog en riep beleidsmakers op om transparantie en samenwerking te waarborgen bij het vormgeven van het toekomstige bestuur van de eilanden.

De boodschap was en blijft: betrek ons, informeer ons niet slechts.De vergadering verliep in een sfeer van samenwerking, wederzijds respect en eerlijkheid. De delegatie van de eilanden kijkt terug op een waardevolle dialoog en blijft zich inzetten om de stem van Bonaire, Sint Eustatius en Saba te laten horen.