Kralendijk,- Den un karta ku fecha 6 di febrüari 2025 dirigí na e presidente di kolegio ehekutivo di entidat públiko di Boneiru, e Kolegio di supervishon finansiero (Cft) a duna su veredikto ku e di kuater raportahe di ehekushon 2024 no ta un representashon real di e ehekushon di e presupuesto di 2024.
Motibu ta ku hopi mutashon administrativo ainda no a wordu prosesá, i su efekto riba e total di ingreso i gasto na fin di 2024 no ta klaro. Debí na esaki, no ta sigur si defisítnan den 2023 i 2024 mester keda kompensá den 2025. Pa motibu di esaki, Cft a desidí pa no duna un veredikto riba e di kuater raportahe di ehekushon di 2024.
Apesar di e situashon preokupante den e raportahe di ehekushon i e hecho ku Cft no por duna un veredikto, e diputado responsabel pa finansas ta manehá e situashon ku un aktitút despreokupá. E ta rekonosé ku “e no ta parse bon”, pero e ta agregá ku por lo menos tur kos ta pretu riba blanku deskribí. Ku esaki, e ta duna e impreshon ku transparensia ta mas importante ku loke e sifranan realmente mes ta bisa.
Na lugá di drenta profundu den e problemanan struktural pa loke ta trata e maneho finansiero di Boneiru, e ta kompará e administrashon kaótiko ku un buki di gastunan di kas, manera si falta di planifikashon i kontrol ta algu normal i ta imposibel pa evitá. E nombrashon di dos kontroladó nobo ta keda presentá manera e solushon sin ataká e problema prinsipal: falta di disiplina finansiero. Esaki ta mustra ku e situashon no ta wòrdu tumá ku e seriedat nesesario.
Ku e manera des-preokupá ku e ta trata e situashon referiendo na mihó maneho den futuro riba loke mester tuma lugar awor, e diputado ta demonstrá un aktitut lakóniko, mientrastantu Boneiru ta lucha ku e situashon finansiero kaótiko ku por tin rekuperashonnan severo. Su palabranan ta duna indikashon di un kaso kla di ‘disonansia kógnitivo: e ta sinti inkómodo ku e mal estado finansiero i e reakshon di Cft, pero e ta suavisá esaki dor di pinta e informashon den e rapòrt manera un adelanto.
E ta insinuá ku e añanan anterior tabata mas malu, manera si esaki ta hasi e situashon aktual mas aseptabel. Pero konvinientemente e ta lubidá di trese dilanti ku na 2022 i 2023, pa promé biaha den historia, Boneiru a haña un deklarashon di aprobashon pa loke ta trata su kuentanan anual pa dos aña konsekutivo. E ta rekonosé e problema, pero na mes momentu e ta proponé solushonnan pa posishoná su mes na un manera mas positivo.
Esaki ta un èhèmpel klásiko kon polítikonan ta trata ku informashon kontradiktorio: rekonosé i na mes pone momento hustifiká i desviá atenshon na mehorashonnan enbes di rekonosé e seriedat di e situashon.
Pa haña un mihó bista, e raportahenan di ehekushon di 2023 i 2024 a wòrdu kompará ku otro. (mira tabèl). Ta bisto ku e raportahe di 2023 ta duna un mihó panorama di e realidat finansiero ku esun di 2024, ya ku e porsentahe di realisashon den 2023 tabata mas serka di e presupuesto, e gastu i entredanan den 2023 tabata mas realista ku 2024, kaminda hopi mutashon ainda no a wordu prosesá. Cft a klasifiká un gran parti di sifranan den e reportahe di 2024 no representativo, indikando ku e no ta duna un bista konfiabel di e ehekushon di e presupuesto.
Awor e konseho insular tin un responsabilidat krusial pa kumpli kuné. Komo e órgano mas haltu ku ta reprsentá e pueblo di Boneiru, e konseho mester ehekutá kontrol riba e maneho di gobièrno i eksigí pa duna kuenta pa loke ta trata e maneho finansiero.
Tumando na kuenta e problemanan repetitívo pa loke ta trata e atministrashon finansiero i ehekushon di e presupuesto, konseho insular mester eksigí un plan di restourashon. E plan aki mester inkluí un liña di tempu konkreto pa eliminá e retraso den e atministrashon finansiero. Medidanan pa mehorá kapasidat atministrativo, manera kontratá personal finansiero adishonal òf ekspertonan eksterno. Mekanísmonan di kòntròl mas estrikto pa e atministrashon finansiero, di manera ku futuro reportahenan ta wòrdu entregá kompletá i na tempu. Konseho insular mester imponé un obligashon di relato fiho riba kolegio ehekutivo, por èhèmpel aktualisashonnan mensual riba progreso di e atministrashon finansiero. Den e setting aki, mester tene konsiderashon serio na e uso di moshonnan di sensura i deskonfiansa.
Sinembargo, en bes di atendé e maneho finansiero ku ta frakasando bárbaramente, tuma medidanan konkreto i sòru pa e diputado abstené su mes di persiguí i kore ku hendenan kapás for di e tòp di e servisio di finansas, un mayoria di konseho insular ta preferá di enfoká riba firmamentu di Memorandum-nan di Entendimentu (MOU) sin nifikashon òf balor agregá pa Boneiru.
E aktitut pasivo aki ta habri kaminda pa intervenshon di parti di e gobièrnu di Hulanda, komparabel ku e situashon na Selibon NV: supervishon mas intensivo òf asta pone e finansa di Boneiru bou di un kuratela temporal.
FUENTE WILLEM A. CECILIA/LIVE99FM


GIPHY App Key not set. Please check settings