REAKSHON DI PRO LAGUN RIBA E RAPORTNAN DI RIVM I ECL.

Kralendijk,- Namens Stichting Pro Lagun, die zich ten doel stelt het bevorderen van een veilig woon- en leefklimaat op Bonaire en het behartigen van de belangen van degenen die worden geraakt door de problematiek rondom de afvalverwerking op Bonaire verzoek ik u om onmiddellijk handhavend op te treden op de illegale en desastreuze situatie bij de vuilstortplaats Lagun (verder: ‘Landfill Lagun’).

Feiten De naamloze vennootschap Selibon N.V. verzamelt en stort afval op de Landfill Lagun. Zij heeft daar geen vergunning voor op grond van de Eilandsverordening afvalstoffen Bonaire. Selibon heeft een vergunning op grond van de Hinderverordening.

Die vergunning ziet niet op het opslaan van afgewerkte olie, het opslaan van chemisch afval en het opslaan van slachtafval. Selibon handelt dus in strijd met de Hinderverordening en de Eilandsverordening afvalstoffen. Selibon neemt bij het storten en verwerken van afval geen maatregelen in acht die uit oogpunt van milieuhygiëne vereist zijn. Naast Selibon storten ook derden afval van allerlei oorsprong op de Landfill Lagun. Daartegen worden geen afdoende maatregelen getroffen. De Landfill Lagun staat regelmatig in brand.

Recent heeft dat geleid tot 2 grote branden, die grote hoeveelheden giftige stoffen in de lucht brachten. Het storten en verwerken van het afval op de Landfill Lagun brengt grote risico’s voor volksgezondheid, het milieu en de natuur met zich mee. Zowel de grond, de zee als de lucht worden ernstig vervuild door de Landfill Lagun. De situatie rond de Landfill Lagun is zorgwekkend en urgent. Verwezen wordt naar het rapport d.d. 21 oktober 2024 van de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) en de MOD-rapportage d.d. 19 december 2024. Door de continuering van de onverantwoorde afvalstorting bij Lagun blijft het risico op een grote brand zeer hoog, het RIVM waarschuwt hiervoor in het laatste rapport:

“Elke nieuwe brand op de afvalstortplaats Lagun […] veroorzaakt rook en nieuwe depositie van dioxines, PAKs en metalen in de omgeving”. Een nieuwe grote brand kan alleen voorkomen worden door de afvalberg zo klein mogelijk te houden. Ook heersen er nog steeds ondergrondse branden waardoor dit een onveilige leefomgeving is met grote brandrisico’s. Het staken van de afvalstorting is de enige optie om de risico’s te mitigeren.

De overheid is al jarenlang op de hoogte van de risico’s en gevaren, maar is tot nu toe niet in staat geweest echte maatregelen te nemen om verdere schade aan mens en milieu te voorkomen. Relevante regelgeving Uw directie ziet voor het Bestuurscollege toe op de handhaving van onder meer de Eilandsverordening afvalstoffen Bonaire.

Op Bonaire is door het bestuurscollege geen vergunning verleend aan een inzameldienst voor het inzamelen, storten, in de bodem brengen en verwerken van bedrijfsafvalstoffen, bouwafval, ziekenhuisafval en huishoudelijk afval en daarmee gelijkgestelde afvalstoffen. Het is verboden om zonder een vergunning dergelijke stoffen in te zamelen en te storten.

De vergunning om afval in te zamelen en te storten wordt volgens voornoemde Eilandsverordening geweigerd indien vaststaat of gegronde reden aanwezig is dat het verlenen van een vergunning niet in het belang is van een doelmatige en milieu-hygiënische verantwoorde verwijdering van huishoudelijke afvalstoffen of grof gezinsafval e.d. Bij de Landfill Lagun worden verder overtreden de artikelen 5.6 t/m 5.33 VROM-BES (vergunningplicht en naleving milieunormen) en artikel 11.1 VROM-BES (zorgplicht voor een veilige leefomgeving). Artikel 21 van de Grondwet, waarin de overheid verantwoordelijk wordt gesteld voor een gezonde en veilige leefomgeving wordt niet nageleefd. Voorts worden de mensenrechten niet in achtgenomen.

Er wordt gehandeld in strijd met artikel 2 en artikel 8 ECRM. Het is vaste rechtspraak van het EHRM dat artikel 2 ECRM, het recht op leven en artikel 8 ECRM, het recht op respect voor privéleven door de overheid actief moet worden beschermd en dat de overheid actief moet ingrijpen. De stichting verwijst ter zake naar onder meer EHRM 10 januari 2012 Di Sarno e.a./Italië en de Terra dei Fuochi uitspraken van het EHRM.

De Stichting verzoekt u om handhavend op te treden tegen het storten en verwerken van afval op de Landfill Lagun zonder vergunning en zonder het in achtnemen van elementaire veiligheids- en milieu-hygiënische maatregelen en om de Landfill Lagun te sluiten en om verder storten te voorkomen en om zorg te dragen voor het afvoeren van het illegaal gestorte afval. Urgentie Alle overheden zijn volledig op de hoogte van deze situatie en tóch blijft het probleem voortbestaan. Rapport na rapport bevestigt de ernst van de situatie, maar daadwerkelijke handhaving blijft uit. Het feit dat deze vuilstort zonder vergunning kan blijven opereren en dat giftige stoffen in de omgeving terechtkomen, is een directe bedreiging voor de volksgezondheid en het milieu.

Na de grote brand in mei 2024 is een passende ingreep om nieuwe branden te voorkomen uitgebleven, de grote brand van november 2024 had voorkomen kunnen worden maar ondanks deze 2 “incidenten” – die door de omwonenden als een crisissituatie zijn ervaren (met evacuatie tot gevolg) – wordt de storting van afval op deze risicolocatie gecontinueerd. Dit systematisch falen van de overheid maakt het noodzakelijk dat cliënte dit handhavings[1]verzoek indient met als doel verdere schade aan de gezondheid van de omwonenden en de kwetsbare natuur van Bonaire te voorkomen. Stichting Pro Lagun accepteert geen loze beloftes meer, alleen concrete handhavingsmaatregelen. Belanghebbende De Stichting Pro Lagun is een belanghebbende. De Stichting Pro Lagun stelt zich statutair onder meer ten doel het bevorderen van veilige afvalverwerking op Bonaire, zowel in het belang van de volksgezondheid alsook ter bescherming van het milieu.

De Stichting stelt zich ten doel om de belangen te behartigen van Gedupeerden die zijn of dreigen te worden geraakt door de wijze van afvalverwerking op Bonaire. De stichting onderneemt tal van activiteiten om zich in te zetten voor het behalen van haar doel.

Door het gebrek aan handhaving ten aanzien van het storten en verbranden van afvalstoffen, is cliënte direct in haar belangen getroffen. Haar belangen worden objectief, rechtstreeks en actueel geraakt. De bewoners onder de rook van de Landfill te Lagun worden blootgesteld aan giftige gassen.

De belangen zijn rechtstreeks getroffen, doordat de rook schade met zich meebrengt. Er is aldus sprake van een causaal verband. Plicht tot handhaven U hebt beleidsvrijheid met betrekking tot het al dan niet handhavend optreden tegen overtredingen. In de jurisprudentie is echter een beginselplicht tot handhaven geformuleerd.

Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie oordeelde in de uitspraak van 25 januari 2011 het volgende. “Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal, in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift, het bestuursorgaan dat bevoegd is om daartegen met bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag het dat niet doen.

Dit kan zich onder meer voordoen, indien handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, dat om die reden van optreden in het concrete geval behoort te worden afgezien”. Van dergelijke bijzondere omstandigheden is in casu geen sprake. Verzoek tot handhaving Gelet hierop ga ik er vanuit dat het verzoek tot handhaving door u zal worden toegewezen en zal resulteren in het nemen van adequate maatregelen om a. het storten van vuil op de Landfill Lagun zonder vergunning te staken en om het illegaal gestorte afval te verwijderen. b. alle

ongecontroleerde afvalstortingen en vervuilende activiteiten op de Landfill Lagun te staken en om c. onafhankelijk onderzoek te doen naar de mate van vervuiling en gezondheidsrisico’s door de Landfill Lagun voor de bevolking, daaronder begrepen een onderzoek naar de gezondheidsschade van omwonenden.

Ik verzoek u vriendelijk om mij op de hoogte te houden van het toezichts- en handhavings[1]traject. Mocht u van mening zijn dat deze brief niet aan het juiste overheidsorgaan is gezonden, dan verzoek ik u vriendelijk om die zo spoedig mogelijk aan het juiste orgaan toe te zenden.

FUENTE: ASSOCIATION PRO LAGUN/LIVE99FM