KANTIDAT DI KASO DI DENGUE NA BONEIRU TA OUMENTANDO.

Kralendijk,- Departamento di Salubridat Públiko ta méldu un oumento den e kantidat di kaso di dengue na Boneiru. Esaki ta un kontinuashon di e mensahe anterior di 17 di yanüari 2025.

For di e tempu ei e kantidat di hende ku dengue a sigui subi. Ademas, dia 10 di febrüari Pan American Health Organization (PAHO) a emití un atvertensia internashonal, pa motibu ku tin mas dengue (tipo 3) ta sirkulá den region karibense i den Sur Amérika.

Oumento di kantidat di pashènt

Na Boneiru nos ta mira entre desèmber 2024 i yanüari 2025 un oumentu bon kla den e kantidat di kaso di dengue. Tantu e kantidat di hende ku ta akudí ku keho serka nan dòkter di kas, komo e kantidat di tèst positivo na laboratorio a oumentá kompará ku e lunanan anterior.

Transishon pa tipo 3

For di investigashon di Departamento di Salubridat Públiko ta resultá ku na Boneiru prinsipalmente dengue tipo 3 ta sirkulá. Esaki ta un kambio kompará ku aña pasá, tempu ku tabatin mas tantu tipo 2. E desaroyo akí ta importante, pa motibu ku – manera PAHO ta indiká – tipo 3 por kondusí na mas tantu infekshon i infekshon mas grave di dengue.

Hospitalisashon

Aunke mayoria hende ku un infekshon di dengue tin keho leve, durante e lunanan tras di lomba algun adulto i mucha a keda interná den hòspital. E hospitalisashonnan akí ta suprayá e importansia di medidanan di prekoushon i detekshon tempran di keho.

Evitá ku sangura ta pika bo i mas plamamentu

Mas tantu hende tin dengue, mas grandi e chèns ta ku sangura ta sigui plama e vírùs. Pa e motibu akí Departamento di Salubridat Públiko ta hasi un yamada urgente na tur habitante pa tuma medida pa prevení dengue na Boneiru:     

• Bista paña koló kla ku ta tapa bo kurpa bon.
• Usa un produkto pa kore ku sangura (preferibelmente ku 30% di DEET pa protekshon di 5 pa 6 ora).
• Tene e sanguranan pafó pa medio di usa skrin òf pa medio di tene tur porta i bentana será.   
• Eventualmente spùit paden i drumi durante dia bou di un muskitero òf sòru pa un kamber di drumi ku ta liber di sangura.
• E sangura di dengue ta prinsipalmente aktivo durante dia, spesialmente mainta tempran i den oranan di tramèrdia.

Eliminá tur lugá di brui

E sangura di dengue ta biba prinsipalmente den kas i den kurá. Pa evitá mas oumento, mester eliminá tur lugá kaminda sangura por brui:

• Evitá awa ku ta para ketu den por ehèmpel baki di plèstik, tayer di outo, bòter, bleki i hèmber.  
• Tapa baki òf barí pa fangu awa di yobe bon ku un paña òf skrin.

Departamento di Salubridat Públiko ta supliká tur habitante di Boneiru pa regularmente kontrolá tur opheto den i rònt di kas ku por kontené awa, i eliminá esakinan. 

Yudansa i konseho

E inspektornan di e Sekshon di Kontròl di Vector ta kombatí e sangura di dengue tur kaminda na nos isla, entre otro pa medio di hasi kontròl pa wak si tin lugá di brui i pa medio di uso di insektisida. Nan ta duna informashon tambe tokante kon bo por prevení ku sangura ta brui den bo kas i den bo kurá.

Bo tin mester di konseho òf yudansa ku tratamentu di baki òf bari di awa di yobe, òf bo tin hopi molèster di sangura? E ora ei tuma kontakto ku Departamento di Salubridat Públiko via e number di telefòn 715 – 5324.

FUENTE: OLB/LIVE99FM

NEDERLANDS:

STIJGEND AANTAL DENGUE GEVALLEN OP BONAIRE

Kralendijk – De Afdeling Publieke Gezondheid meldt een toename in het aantal gevallen van dengue op Bonaire. Dit is een vervolg op het eerdere bericht van 17 januari 2025.

Sindsdien is het aantal mensen met dengue verder gestegen. De Pan American Health Organization (PAHO) heeft op 10 februari 2025 bovendien een internationale waarschuwing afgegeven, omdat er meer dengue (type 3) circuleert in de Caribische regio en in Zuid-Amerika.

Verhoogde aantallen patiënten

Op Bonaire zien we tussen december 2024 en januari 2025 een duidelijke stijging in het aantal denguegevallen. Zowel het aantal mensen dat zich met klachten bij de huisarts meldt als het aantal positieve laboratoriumtesten is toegenomen vergeleken met voorgaande maanden.

Overgang naar type 3

Uit onderzoek van de Afdeling Publieke Gezondheid blijkt dat op Bonaire vooral dengue type 3 circuleert. Dit is een verandering ten opzichte van vorig jaar, toen voornamelijk type 2 voorkwam. Deze ontwikkeling is belangrijk, omdat – zoals de PAHO ook aangeeft – type 3 kan leiden tot meer en ernstigere dengue-infecties.

Ziekenhuisopnames

Hoewel de meeste mensen met een dengue-infectie milde klachten hebben, zijn de afgelopen maanden enkele volwassenen en kinderen in het ziekenhuis opgenomen. Deze ziekenhuisopnames onderstrepen het belang van voorzorgsmaatregelen en vroege signalering van klachten.

Voorkom muggenbeten en verdere verspreiding

Hoe meer mensen dengue hebben, hoe groter de kans dat muggen het virus verder verspreiden. De Afdeling Publieke Gezondheid doet daarom opnieuw een dringende oproep aan alle inwoners om maatregelen te nemen om dengue op Bonaire te voorkomen:

• Draag bedekkende kleding in een lichte kleur.
• Gebruik muggenwerend middel (bij voorkeur met 30% DEET voor 5-6 uur bescherming).
• Houd muggen buiten door het gebruik van horren, screens of door ramen en deuren gesloten te houden.
• Spray eventueel binnen en slaap overdag onder een muskietennet of zorg voor een muggenvrije slaapkamer.
• De denguemug is vooral overdag actief, met name in de vroege ochtend en namiddag.

Verwijder broedplaatsen

De denguemug leeft vooral in huizen en tuinen. Om een verdere toename te voorkomen, moeten alle plaatsen waar muggen kunnen broeden worden opgeruimd:

• Voorkom stilstaand water in bijvoorbeeld plastic bakjes, autobanden, flessen, blikjes en emmers.
• Dek bakken of tonnen om regenwater op te vangen goed af met een doek of gaas.

De Afdeling Publieke Gezondheid vraagt alle inwoners van Bonaire om regelmatig alle voorwerpen die water kunnen bevatten in en rondom het huis te controleren en op te ruimen.

Hulp en advies

De inspecteurs van de Sectie Vector Controle bestrijden de denguemug door het hele eiland, onder andere door controles uit te voeren op broedplaatsen en door het gebruik van insecticiden. Ze geven ook voorlichting over hoe u kunt voorkomen dat muggen in uw huis en tuin broeden. Heeft u advies of hulp nodig bij het behandelen van regenbakken of -tonnen, of veel last van muggen? Neem dan contact op met de Afdeling Publieke Gezondheid via telefoonnummer 715-5324.