Kralendijk,- E promoshon di diálogo riba koperashon formal i fihamentu di posishon komun riba tereno di kohuntu ínteres tabata e resultado mas importante di e BES-tòp ku a tuma lugá un aña pasá, entre 16 i 18 di yanüari 2024, na Sint Maarten.
Según e stèitment ofishal despues di e tòp e partisipanten tabata di akuerdo ku e reunionnan a duna un plataforma pa un debate habrí i tambe un oportunidat pa logra konsenso entre e institushonnan polítiko di e islanan BES.
Sinembargo, e echo ku logra konsenso, no tabata algu fásil ta reflehá den e oposishon kontra e ordenansa den konsepto ku título ‘Reglamentashon Komún Bonaire, Saba i Sint Eustatius 2024’. E proposishon akí a enkontrá asina tantu resistensia serka Saba i Sint Eustatius ku trankilamente por bisa ku e tòp a frakasá malamente.
E momento den tempu ei, un mayoria di e konseho insular di Boneiru a usa e proseso di kambio den WolBES i FinBES den nan ansha pa ekspanshon, proponiendo un ‘Kordinashon Karibense’, algu totalmentu no nesesario, ku un struktura administrativo amplio, inkluyendo nuebe empleado i un sekretario general, i lo a haña outoridat basta amplio pa aktua na nòmber di e konsehonan insular.
Parse ku e mayoria di e konseho insular di Boneiru no ta entregá asina fasil. Den un reunion ku porta será di e komishon Interinsular i Relashonnan den Reino (I&K) dia 16 di yanüari 2025, preparashonnan tabata wòrdu hasí pa un otro tòp, e biaha aki na Saba dia 12 di febrüari. Ku otro palabra: e konseho insular ta di biahe atrobe.
Konsiderando e kontenido di e reglamentashon komún den konsepto, ku ta inklui desishonnan importante di maneho, obligashonnan finansiero i servisio públiko, e pueblo tin derecho di sa kiko ta pasando. Ta inaseptabel ku e konseho insular ta disidi riba un koperashon entre e islanan BES den un reunion ku porta será. Esaki ta mina konfiansa di e pueblo di Boneiru i otro interesádonan. Sin kontrol públiko no tin transparensia i desishonnan finansiero i di maneho ta wòrdu tumá den sekreto loke ta mina e legitimidat demokrátiko di e proseso.
Sinembargo, tòg por nota un kambio di aktitut. Un mayoria di e konseho insular ta komprondé ku un reglamentashon komun no ta e forma mas apropiá pa koperashonnan nobo òf den desaroyo. Esaki por saka afó for di un kontribushon di e frakshon M-21 titulá ‘Stappenplan Samenwerkingsverband’, ku a keda tratá den e reunion ku porta será dia 16 di yanüari último. Segun e dokumentu aki, na lugá di un reglamentashon komun, un konvenio por ta un alternativa mas flèksibel ku ménos obligashon i ku minimalmente òf ningun transferensia di outoridat. Ku e proposishon original pa un Kordinashon Karibense ta wòrdu kambiá pa un konvenio mas lait, ta indiká klaramente ku e eksperimento aki a faya kompletamente.
E Konseho di Estado den su konseho den 2019 pa loke ta trata e relashonnan gubernamental entre Karibe i Hulanda Oropeo a enfatisá riba e diferensianan grandi entre Boneiru, Sint Eustatius i Saba, i tambe e diferensashon dentro di artíkulo 132a di e Konstitushon i artíkulo 137 di WolBES.
Kiku útil tin na un reglamentashon komun òf un konvenio, sigur si ta trata esaki ku porta será? Saba hopi sabí a rechasá pa forma parti di e bòmbòshi aki.
E desishon di Saba ta basá tambe riba e posibilidat ku kada isla por tin su propio representante na den Den Haag, ku ta e wowo i orea di su kolegio ehekutivo i e isla.
E representantenan por tene diálogo ku otro, buska akuerdo i konsenso i informá nan gobièrnu i konseho insular, hasiendo un konvenio apart entre e islanan algu totalmentu innesesario. Si Saba no ta partisipá, e resultado ta kla: 3-1=0. (tres menos ún ta sero) Ta ora pa stòp ku e delirio atministrativo aki.
FUENTE: DR. WILLEM A. CECILIA/LIVE99FM

GIPHY App Key not set. Please check settings