Oranjestad – For di 2023, Aruba ta realisando surplusnan, i anualmente e pais ta amortisando debe. Huntu ku e kresementu ekonómiko, esaki ta pone ku e ratio di debe ta baha rápidamente.
Na mes momentu, e fundeshi ainda ta vulnerabel: e gastunan di interes ta keda sumamente haltu i debí na e envehesimentu di poblashon den futuro e gastunan di kuido lo forma un parti tur biaha mas grandi di e presupuesto. Ademas, CAft ta señalá riesgonan respekto di e hospital. Reformanan ta keda nesesario pa salbaguardiá sostenibilidat di finansas gubernamental.
Kuido na prueba di futuro
CAft ta konstatá ku riba algun área di kuido, Aruba ta mustra desaroyonan positivo. Por ehèmpel, a redusí e ratio di kuido di 8,7 porshento di e produkto nashonal bruto (bbp) na 2023. Kontrol di e gastunan di kuido sí ta keda importante konsiderando e echo ku poblashon lo sigui embehesé. Den e marko aki, ta positivo ku AZV ta trahando riba e adopshon di un perspektiva riba término largu i e aplikashon di un marko di gastunan multianual komo instrumento di kontrol.
Aruba ta implementá reformanan manera a ser inkluí den e akuerdo di kuido. Den e konteksto aki, e énfasis ta riba alivio di kuido hospitalario fortalesiendo e funshon di gatekeeper di dòkternan di kas, i promoshon di prevenshon. Na mes momentu, mester di maneho pa akomodá e demanda kresiente pa kuido a largu plaso. Aktualmente, e gastunan pa kuido di hende grandi ainda ta limitá, pero debí na e envehesimentu di poblashon, lo tin tur biaha mas demanda di kuido. P’esei, ta nesesario pa hasi eskohonan for di awor ku ta yuda tene kuido pagabel i na prueba di futuro.
Den kòmbersashonnan ku vários partido, a menshoná e defisiensianan den e edifisio di hospital. Si no haña solushon, tin riesgo ku kuido ta keda perhudiká. Konsiderando e funshon di kuido vital, ta importante pa tur partido asumí nan responsabilidat, i yega na un enfoke konhunto tokante di e asuntu aki mas pronto posibel.
Drecha e fundeshi
Apesar ku for di 2023 Aruba ta realisando surplusnan i e ratio di debe ta baha rápidamente, e gastunan di interes ainda ta pisa hopi; aktualmente, 16 porshento di e presupuesto ta dediká na interes. P’esei, redukshon di debe ta keda esensial, i ademas ta krea espasio den e presupuesto pa reformanan den kuido. Den e marko aki, CAft ta hala atenshon riba e ekseso di mas ku AWG 500 mion serka AZV i Sociale Verzekeringsbank ku por empleá (parsialmente) pa amortisashon di debe, teniendo na kuenta e obligashon legal pa tene un reserva.
Banda di esaki, CAft ta mustra riba e importansia di supervishon i maneho mas estrikto di entidatnan gubernamental. Den e marko aki, elaborashon di un polítika di partisipashonnan i dividendo ta un prekondishon. Ademas, implementashon rápido di bon corporate governance ta esensial.
FUENTE: CFT ARUBA/LIVE99FM

GIPHY App Key not set. Please check settings