PRENSÈS BEATRIX TA BISHITÁ BONEIRU I SINT EUSTATIUS

Kralendijk – Su Altesa Real Prensès Beatrix, Protektora di Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), ta bishitá Boneiru i Sint Eustatius for di 18 pa 21 di novèmber 2025, pa selebrá e kompromiso di e islanan akí ku konservashon di naturalesa i e inisiativanan di komunidat.

E bishita ta tira lus riba restorashon di medio ambiente i proyektonan sosial ku ta konektá hende ku naturalesa den henter Karibe Hulandes. Durante su bishita, DCNA lo fiha atenshon riba importansia di e sinku habitatnan di mas importante – ref di koral, kama di yerba di laman, palu di mangel, mondi seku tropikal i mondi húmedo tropikal. E habitatnan akí tambe ta forma parti di e Programa di Konservashon i Restorashon di e Habitatnan di mas Importante ku DCNA a lansa resientemente, un inisiativa di henter e region pa protehá i restorá e ekosistemanan mas vital di Karibe Hulandes.

Boneiru

Su Altesa Real ta kuminsá su bishita ku STINAPA Boneiru den Parke Nashonal Washington Slagbaai, un área salbahe protehá ku mondi di kadushi, saliña i terasa di kalichi ku ta duna refugio na algun di e espesienan mas ikóniko di Boneiru. E bishita ta koinsidí ku e Festival di Planta Palu, un evento anual di plantamentu di palu pa mucha di skol básiko ku ta selebrá amor pa naturalesa. E Prensès lo planta un palu huntu ku e muchanan, promé ku e hasi un rekorido den e parke ku personal di STINAPA pa siña tokante historia i nifikashon di e área, i tokante e trabou kontinuo di konservashon i restorashon.

Riba djárason, 19 di novèmber, e Prensès ta djòin Mangrove Maniacs na kosta sùit di Boneiru pa wak kon nan ta restorá mondi di palu di mangel ku ta protehá kosta i ku ta sirbi komo habitat krusial pa diferente espesie. Huntu ku STINAPA su Junior Rangernan, e Prensès ta planta un palu di mangel i e ta papia ku e rangernan tokante nan eksperensia ku protekshon di Boneiru su naturalesa.

E bishita ta kontinuá ku un parada na Reef Renewal Foundation Bonaire, kaminda algun miembro di personal lo demostrá sierto téknikanan di kultivo i transplante di koral ku ta yuda e refnan rekuperá di e impakto di kambio di klima. E Prensès ta hasi un rekorido den e laboratorio di koral pa opservá e diferente etapanan di kresementu di koral i e ta papia ku e investigadónan i boluntarionan tokante restorashon ku komunidat ta kondusí.

Durante su estadia na Boneiru, e Prensès ta bishitá tambe vários inisiativa kultural i edukativo, entre otro e parke di hunga nobo di Jantje Beton i un seshon hubenil di UNICEF na Biblioteka Públiko Boneiru.

Sint Eustatius

Riba djabièrnè, 21 di novèmber, Prensès Beatrix ta bishitá St. Eustatius, kaminda su programa ta enfoká riba reforestashon, biodiversidat i partisipashon di hóben. E ta kuminsá na e sitio di kultivo ReforeStatia, ku Sint Eustatius National Parks Foundation (STENAPA) ta manehá, kaminda nan ta kultivá palu i mata endémiko pa restorá mondi seku di e isla akí i pa kombatí eroshon. E Prensès lo tin un enkuentro ku Terrestrial Rangers ku lo ofres’é un rekorido atraves di e sitio di kultivo i duna splikashon tokante importansia di espesienan endémiko pa resiliensia di klima i biodiversidat.

Durante su bishita, Su Altesa Real ta risibí tambe un ‘briefing’ tokante protekshon di yuana antiano, un espesie endémiko ku awor akí ta seriamente bou di menasa di ekstinshon. Den presensia di e Prensès, un miembro di personal di STENAPA lo laga un yuana liber den naturalesa, simbolisando asina e esfuersonan kontinuo pa protehá bestia di mondi na Sint Eustatius.

Mas lat riba e dia akí, e Prensès ta bishitá Biblioteka Públiko tambe pa topa ku hóbennan ku ta enbolbí den e ‘Child Friendly Cities Initiative’ di UNICEF. Den oranan di atardi, Prensès Beatrix ta bishita ‘Government Guest House’, kaminda STENAPA lo papia tokante importansia di kolaborashon den maneho di medio ambiente i e konekshon entre kultura i naturalesa. E lo deliberá tambe ku vários representante tokante e tópiko aki. Huntu ku STENAPA i miembronan di komunidat, e Prensès ta planta un palu komo símbolo di e laso entre STENAPA i komunidat.

E bishita ta terminá ku apertura ofisial di Kings Well National Parks Center, e sede nobo di STENAPA. E fasilidat moderno aki lo sirbi komo sentro pa investigashon, konservashon di naturalesa i edukashon, ku un laboratorio marino pa sostené restorashon di koral. Prensès Beatrix lo hasi un rekorido den e laboratorio i e ta papia ku e Junior Rangernan tokante nan eksperensianan i tokante importansia di konservashon di naturalesa pa e futuro generashonnan.

Un aserkamentu regional: E Programa di e Habitatnan di mas Importante

E Bishita Real ta destaká e koperashon kresiente riba tereno di konservashon di naturalesa na Karibe Hulandes. Resientemente DCNA a lansa su Programa di Konservashon i Restorashon di e Habitatnan di mas Importante, un inisiativa di término largu ku ta uni tur e seis islanan, esta Aruba, Boneiru, Kòrsou, Saba, Sint Eustatius i Sint Maarten, bou di un strategia kompartí pa protehá i restorá sinku ekosistema krusial: ref di koral, kama di yerba di laman, palu di mangel, mondi seku tropikal i mondi húmedo tropikal.

E programa ku National Postcode Loterij, WWF-NL, i Bloomberg Philanthropies ta finansiá, ta hasi uso di normanan di konservashon rekonosé internashonalmente pa duna guia na akshonnan konhunto te na aña 2100. E tin komo meta pa fortifiká biodiversidat, mehorá resiliensia di klima, i sòru pa naturalesa sigui sostené tantu e habitantenan komo e ekonomianan di henter Karibe Hulandes.

FUENTE: OLB/LIVE99FM

NEDERLANDS:

PRINSES BEATRIX BEZOEKT BONAIRE EN SINT-EUSTATIUS

Kralendijk –  Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der Nederlanden bezoekt dinsdag 18 november tot en met vrijdag 21 november Sint Eustatius en Bonaire. Het bezoek staat in het teken van het werk van Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) en sociaal-maatschappelijke initiatieven op de eilanden. De Prinses is beschermvrouwe van DCNA.

Bonaire

Dinsdag 18 november: Washington Slagbaai Nationaal Park, Jantje Beton, Tera Barra

In de ochtend bezoekt Prinses Beatrix het Washington Slagbaai Nationaal Park. Het bergachtige terrein met cactuswouden, aloëvelden, rotsformaties, zoutmeren, kalksteengrotten, zandduinen, blowholes en afbrokkelende kalkterrassen biedt onderdak aan tal van bijzondere planten en dieren. Het bezoek van de Prinses vindt plaats in de week van het jaarlijkse evenement Festival di Planta Palu, een boomplantfestival voor basisschoolkinderen om hun liefde voor de natuur te tonen. Na het plenaire gedeelte plant Prinses Beatrix samen met een aantal kinderen een boom. Daarna krijgt zij een rondleiding door het beschermde natuurgebied door de Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA) waarbij de locatie, geschiedenis, het belang van beschermd gebied en natuurherstel worden toegelicht.

Vervolgens bezoekt de Prinses de eerste speeltuin op het eiland die door Jantje Beton is gerealiseerd. Jantje Beton zet zich sinds 1968 samen met kinderen in voor meer en uitdagender speelruimte en speelkansen. Kinderen dachten actief mee over het ontwerp. De Prinses wordt rondgeleid door de ontwerpster van de speeltuin en spreekt met enkele kinderen. Daarna gaat ze naar een oude speeltuin die die met behulp van buurtbewoners en organisaties wordt herontwikkeld tot een nieuwe groene inclusieve speel- en ontmoetingsplek voor jong en oud. Prinses Beatrix geeft het startschot voor de bouw van dit project. Prinses Beatrix is beschermvrouwe van Jantje Beton.  

In de namiddag bezoekt Prinses Beatrix naar Tera Barra. Dit is een non-profit organisatie die zich inzet voor het ecologisch herstel van Bonaire door middel van herbebossing en natuurherstel. Op een terrein van vijf hectare net buiten Kralendijk kweekt Tera Barra inheemse plantensoorten die later op het eiland worden uitgeplant om erosie te voorkomen, biodiversiteit te versterken en de natuurlijke vegetatie terug te brengen. Het terrein dient ook als demonstratie- en educatieplek, waar bezoekers kunnen zien hoe herstel van de natuur in de praktijk werkt. De Prinses maakt een wandeling door de tuin en spreekt met vrijwilligers.

Woensdag 19 november: Mangrove Maniac, Reef Renewal Foundation, UNICEF

Prinses Beatrix bezoekt in de ochtend een project aan de zuidkust van Bonaire van de Mangrove Maniacs, een organisatie die zich inzet voor het herstel en behoud van mangroves op het eiland. Mangroves zijn kustbossen van zouttolerante bomen en struiken die een belangrijke ecologische waarde hebben doordat ze de kustlijnen beschermen tegen erosie. Ook vormen ze een kraamkamer voor vissen en een belangrijk leefgebied voor jonge zeeschildpadden. Doordat mangroves zich op het randgebied tussen land en zee bevinden houden zij sediment tegen dat schadelijk is voor het koraalrif. De Prinses wordt geïnformeerd over de het belang van mangroven en hoe de Mangrove Maniacs deze bomen probeert te beschermen en te herstellen. Vervolgens zal de Prinses met jongeren van het STINAPA Junior Ranger Programma, dat jongeren opleidt tot natuurbeschermers en ambassadeurs voor het eilandmilieu, helpen met het planten van een mangroveboom. Afsluitend spreekt ze met een aantal Junior Rangers over hun ervaringen binnen het programma en het belang van hun natuureducatie en herstelprojecten.

Daarna bezoekt de Prinses de Reef Renewal Foundation Bonaire (RRFB). Deze non-profitorganisatie zet zich in voor het herstel en behoud van de koraalriffen rond Bonaire en Klein Bonaire. In onderwaterkwekerijen worden koraalfragmenten en larven gekweekt, die later worden uitgeplant om beschadigde riffen nieuw leven te geven. Door het kweken van verschillende soorten en het vergroten van de genetische diversiteit, worden de riffen weerbaarder tegen ziektes en klimaatverandering. Naast onderzoek en monitoring betrekt RRFB ook de lokale gemeenschap, vrijwilligers en duikscholen actief bij restauratie en educatie. In het RRFB-laboratorium krijgt de Prinses een toelichting op het kweekprogramma en kan ze de verschillende stadia van de koraalgroei zien.

In de middag gaat de Prinses naar de Openbare Bibliotheek waar UNICEF samen met jongeren een presentatie geeft over het onderzoek van UNICEF naar klimaatverandering. Na een korte introductie spreekt Prinses Beatrix met jongeren die aan de hand van beeldmateriaal vertellen over de impact van klimaatverandering op hun leven. Hierna volgt een rondetafelgesprek met jongeren die actief hebben deelgenomen aan de campagne ‘Raising our Future’. Deze jaarlijkse campagne ondersteunt opvoeders bij het creëren van een positieve en veilige opvoedomgeving. De jongeren vertellen hoe belangrijk het is om op te groeien in een veilig thuis. Prinses Beatrix is beschermvrouwe van UNICEF.

Sint-Eustatius

Vrijdag 21 november: Reforestatia, UNICEF, Government Guest House, Opening STENAPA locatie

In de ochtend bezoekt Prinses Beatrix een kwekerij van Reforestatia, een onderdeel van het herbebossingsproject van de Sint-Eustatius National Parks Foundation (STENAPA). In de kas worden jonge inheemse planten en bomen gekweekt. Het project draagt bij aan de biodiversiteit op het eiland en het verminderen van erosie en beperkt het sediment naar de oceaan. De Prinses krijgt een rondleiding door de kas en uitleg van Rangers over de diverse plantensoorten.

Aansluitend krijgt de Prinses een toelichting op de bescherming van de Antilliaanse leguaan, een inheemse soort, die op het eiland met uitsterven bedreigd wordt. Deze leguaan komt alleen voor op de bovenwindse eilanden. Door middel van fokprogramma’s probeert men de populatie op Sint Eustatius in stand te houden. Een van de STENAPA medewerkers zal in aanwezigheid van de Prinses een Antilliaanse leguaan vrijlaten in de nabijheid van de kwekerij.

Vervolgens brengt Prinses Beatrix een bezoek aan de Openbare Bibliotheek waar wordt ingegaan op het Child Friendly Cities Initiative (CFCI), een programma van UNICEF. Dit programma ondersteunt gemeenten om kinderrechten structureel te verankeren in beleid en praktijk, zodat iedere beslissing en voorziening bijdraagt aan een veilige, inclusieve en kansrijke omgeving voor alle kinderen. Prinses Beatrix krijgt door aantal jongeren, aan de hand van zelfgemaakte creatieve uitingen, een toelichting op de actiepunten van het programma. Thema’s die hierbij een rol spelen zijn onder andere de kinderrechtentoets, jongerenparticipatie en mentale gezondheid.  

In de middag bezoekt Prinses Beatrix het Government Guest House in he

t historische centrum van Oranjestad, waar STENAPA vertelt over het belang van samenwerken op het gebied van milieubeheer en de verbondenheid van cultuur en natuur. De Prinses plant samen met STENAPA en leden van de gemeenschap een boompje om de band tussen STENAPA en de gemeenschap te symboliseren. 

Vervolgens opent de Prinses het Kings Well National Parks Center, de nieuwe locatie van STENAPA. Het centrum dient als modern hoofdkwartier voor natuurbeheer, onderzoek en educatie. Na het plenaire programma krijgt de Prinses een rondleiding en toelichting in het laboratorium. Daarna spreekt ze met een aantal Junior Rangers over het belang van natuurbeheer.

De Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) is een non-profit organisatie die is opgericht om de natuur in het Nederlands Caribisch gebied te beschermen en is ontstaan als alliantie tussen Aruba Conservation Foundation (ACF), Caribbean Research and Management of Biodiversity (CARMABI), Nature Foundation Sint Maarten (NFSXM), Saba Conservation Foundation (SCF), Sint Eustatius National Parks Foundation (STENAPA) en Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA Bonaire). De natuurorganisaties op de zes eilanden van het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn de samenwerking aangegaan omwille van verbeterd natuurbeheer, duurzame fondsenwerving, natuureducatie en kennisuitwisseling.