RÒL MAS GRANDI DI SEKTOR EMPRESARIAL DEN OUTOSUFISIENSIA DI PARTINAN KARIBENSE DI REINO

Kralendijk,-Sektor empresarial ta bai haña un ròl mas grandi den e kolaborashon ku e isla- i paisnan karibense den Reino. Ta bai stimulá empresario lokal dor di trese sèn di Gobièrnu Sentral hulandes i partidonan privá lokal huntu.

E aserkamentu nobo akí ta e promé ku ta hasi uzo di e 24 mion euro ku gabinete a pone na disposishon pa produkshon di kuminda fresku.

Ku e sèn akí ta lanta un asina yamá fondo rotativo den kua banko- i fondonan di penshun lokal ta partisipá. Esaki mester kondusí na mihó resultado i mas outosufisiensia (kapasidat pa para riba propio pia) pa e islanan.

Sekretario di Estado Zsolt Szabó (Digitalisashon i Relashonnan den Reino) a informá Tweede Kamer awe tokante su aserkamentu, den kua a reservá un ròl importante pa sektor privá.

Sekretario di Estado Szabó: “Mi ke mira mas resultado ku te na e momentunan akí. Si ta keda na ami, nos ta bai hasi kosnan diferente di awor pa dilanti. Ku embolbimentu direkto di partidonan privá, ta krea mas espasio pa invershon di parti di empresarionan.

Esaki ta stimulá ekonomia i ta kontribuí direktamente na e kapasidat pa para ekonómikamente riba propio pia, loke ami ta konsiderá, banda di bon gobernashon i finansa sólido, esensial pa futuro di e islanan.

E aserkamentu akí ta na mi konsepto, aplikabel tambe den otro sektornan ekonómiko i pa sosiedat sivil. Esaki ta un berdadero ‘gamechanger’ pa e islanan: huntu ku empresarionan, sosiedat sivil i outoridatnan lokal, e aserkamentu aki ta un gran oportunidat pa awor si hasi e kosnan na un bon manera. Mi ambishon ta pa laga esaki ta un katalisador pa futuro invershonnan riba e islanan.”

Dependensia ta hasi vulnerabel

Gabinete a anunsiá anteriormente ku lo asigná 24 mion euro pa siguridat di kuminda riba e seis islanan. E islanan den parti karibense di Reino, pa nan kuminda fresku, ta dependé fuertemente di importashon. Esaki no ta solamente karu pa e habitantenan, e ta hasi e islanan vulnerabel tambe pa influensia eksterno. Entre otro debí na tarifanan di importashon haltu, tipo di kambio fuerte òf desasternan natural. Produsí kuminda propio ta hasi kuminda fresku pagabel, ta stimulá ekonomia i ta oumentá e kapasidat pa para riba propio pia.

Sekretario di Estado Szabó: “Empresarionan ta hunga un ròl krusial den esaki. T’asina ku nan ta pèrkurá pa inisiativanan lokal i inovashon nesesario. Awor nos ta bai hasi esaki posibel. No ku proyektonan separá, pero un aserkamentu bon pensá i dirigí riba resultado. Den esaki nos ta enbolbí tambe institutonan di konosementu ku por yuda empresarionan ku aplikashonnan inovativo i pa sigui plama e konosementu atkirí. Un akademia ku ta bai lanta spesífikamente, mester kontribuí na esaki.”

Stimulá empresario lokal

Un punto problemátiko importante pa empresarionan riba e islanan ta akseso na kapital pa invertí. Spesialmente pa empresarionan den e sektor di produkshon di kuminda, ta difísil pa yega na finansiamentu pa kuminsá un negoshi, laga esaki krese òf pa inová. Pa atendé ku e problema aki, pa e motibu ei ta lanta un asina yamá fondo rotativo poné den un fundashon eksterno. Ta oumentá e presupuesto disponibel, komo ku partidonan privá tambe, manera banko- i fondonan di penshun, por partisipá den e fondo. E fundashon ta bai ofresé fiansa ku interes abou na empresarionan ku ta produsí kuminda fresku. Esaki ta pèrkurá pa uzo di durashon largu, inovativo i efektivo di e rekursonan. Di e manera aki ta stimulá tantu produkshon privá di kuminda komo empresario lokal riba e islanan. Den di dos mitar di 2025 kompanianan por hasi petishon pa un ‘voucher’ di konosementu na balor di 5000 euro. Nan por troka e ‘voucher’ aki na un instituto di konosementu pa haña konosementu òf konseho, por ehèmpel tokante posibel manera pa oumentá produktividat i efisiensia.

Sosten pa gobièrnunan lokal

Ta hasi uzo di un parti di e rekursonan a traves di gobièrnunan lokal pa krea kondishonnan esensial ku mester kontribuí na seguridat di kuminda. Di e forma aki, por hasi por ehèmpel invershon den infrastruktura, maneho di awa òf almasenamentu di merkansia fresku.

Den e periodo benidero lo sigui detayá e plannan i lo determiná tambe kon ta repartí e rekursonan ku gabinete a pone na disposishon. E meta ta pa habri e fundashon i e lokèt pa inisiativanan gubernamental lokal na komienso di 2026.

FUENTE: RCN/LIVE99FM

NEDERLANDS:

GROTERE ROL BEDRIJFSLEVEN VOOR ZELFREDZAAMHEID CARIBISCHE DELEN KONINKRIJK

Kralendijk,- Het bedrijfsleven krijgt een grotere rol in de samenwerking met de Caribische eilanden en landen in het Koninkrijk. Lokaal ondernemerschap wordt gestimuleerd door geld van het Rijk en lokale private partijen samen te brengen.

Deze nieuwe aanpak wordt nu als eerste ingezet met de 24 miljoen euro die het Kabinet beschikbaar heeft gesteld voor de productie van vers voedsel.

Met dit geld wordt een zogeheten revolverend fonds opgericht waarin lokale banken en pensioenfondsen deelnemen. Dit moet leiden tot betere resultaten en meer zelfredzaamheid voor de eilanden. Staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering en Koninkrijksrelaties) heeft de Tweede Kamer vandaag geïnformeerd over zijn aanpak waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de private sector.

Staatssecretaris Szabó: “Ik wil meer resultaten zien dan tot nu toe.

We gaan het wat mij betreft vanaf nu anders doen. Door private partijen direct te betrekken, ontstaat meer ruimte voor investeringen van ondernemers. Dit stimuleert de economie en draagt direct bij aan economische zelfredzaamheid, wat ik naast goed bestuur en solide financiën, essentieel acht voor de toekomst van de eilanden.

Deze aanpak is wat mij betreft ook toe te passen binnen andere economische sectoren en met het maatschappelijk middenveld. Dit is een echte ‘gamechanger’ voor de eilanden: samen met ondernemers, het maatschappelijk middenveld en lokale overheden is deze aanpak een grote kans om het nu echt goed te doen. Mijn ambitie is om dit een katalysator te laten zijn voor toekomstige investeringen op de eilanden.”

Afhankelijkheid maakt kwetsbaar

Het kabinet heeft eerder bekend gemaakt 24 miljoen euro uit te trekken voor voedselzekerheid op de zes eilanden. De eilanden in de Caribische delen van het Koninkrijk zijn voor hun verse voedsel sterk afhankelijk van import. Dit is niet alleen duur voor de inwoners, het maakt de eilanden ook kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Onder meer vanwege hoge importtarieven, sterke wisselkoersen of natuurrampen. Zelf voedsel produceren maakt vers voedsel betaalbaar, stimuleert de economie en vergroot de zelfredzaamheid.

Staatssecretaris Szabó: “Ondernemers spelen hierin een cruciale rol. Zij zorgen namelijk voor lokale initiatieven en de nodige innovatie. Wij gaan dit nu mogelijk maken. Niet met losse projecten, maar een goed doordachte en resultaatgerichte aanpak. Hierbij betrekken we ook kennisinstellingen die ondernemers kunnen helpen met innovatieve toepassingen en het verder verspreiden van de opgedane kennis. Een speciaal op te richten academie moet hieraan bijdragen.”

 

Stimuleren van ondernemerschap

Een belangrijk knelpunt voor ondernemers op de eilanden is de toegang tot kapitaal om te investeren. Vooral voor ondernemers in de voedselproductiesector, is het lastig om aan financiering te komen om een bedrijf op te starten, te laten groeien of om te innoveren.

Om dit probleem aan te pakken, wordt daarom een zogeheten revolverend fonds opgericht dat ondergebracht wordt in een externe stichting. Het beschikbare budget wordt vergroot doordat ook private partijen, zoals banken en pensioenfondsen, aan het fonds kunnen deelnemen. De stichting gaat leningen met een lage rente bieden aan ondernemers die vers voedsel produceren.

Dit zorgt voor een langdurige, innovatieve en effectieve inzet van de middelen. Op deze manier worden zowel de private voedselproductie als het ondernemerschap op de eilanden gestimuleerd. In de tweede helft van 2025 kunnen bedrijven een kennisvoucher aanvragen ter waarde van 5000 euro.

Deze voucher kunnen zij bij een kennisinstelling inruilen voor kennis en advies, bijvoorbeeld over manieren om de productiviteit en efficiëntie te verhogen.

Ondersteunen lokale overheden

Een deel van de middelen wordt via lokale overheden ingezet om randvoorwaarden te creëren die moeten bijdragen aan voedselzekerheid. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld investeringen worden gedaan in infrastructuur, watermanagement of de opslag van verse goederen.

De komende periode worden de plannen verder uitgewerkt en wordt ook bepaald hoe de middelen die het kabinet beschikbaar heeft gesteld worden verdeeld. Het streven is om de stichting en het loket voor lokale overheidsinitiatieven begin 2026 open te stellen.

ENGELS:

GREATER ROLE OF BUSINESS COMMUNITY FOR SELF-SUFFICIENCY CARIBBEAN PARTS OF KINGDOM

Kralendijk,- The business community is being given a greater role in the cooperation with the Caribbean islands and countries in the Kingdom.

Local entrepreneurship is encouraged by combining money from the Central Government and local private parties. This new approach is now the first to be deployed with the 24 million euros the Cabinet has made available for the production of fresh food.

This money will be used to set up a so-called revolving fund in which local banks and pension funds participate. This should lead to better results and more self-sufficiency for the islands. State Secretary Zsolt Szabó (Digitalisation and Kingdom Relations) informed the House of Representatives today about his approach in which the private sector has an important role to play.

State Secretary Szabó: “I want to see more results than so far. As far as I am concerned, we are going to do things differently from now on. By involving private parties directly, more room is created for investments by entrepreneurs.

This stimulates the economy and directly contributes to economic self-sufficiency, which I consider essential for the future of the islands, in addition to good governance and solid finances. As far as I am concerned, this approach can also be applied within other economic sectors and with civil society.

This is a real ‘game changer’ for the islands: together with entrepreneurs, civil society, and local governments, this approach is a great opportunity to really get it right now. My ambition is for this to be a catalyst for future investment on the islands.”

Dependency makes vulnerable

Previously, the Cabinet announced that it would allocate €24 million to food security on the six islands. The islands in the Caribbean parts of the Kingdom rely heavily on imports for fresh food. This is not only expensive for the residents, it also makes the islands vulnerable to outside influences. Among other reasons, because of high import tariffs, strong exchange rates or natural disasters. Producing their own food makes fresh food affordable, stimulates the economy, and increases self-sufficiency.

State Secretary Szabó: “Entrepreneurs play a crucial role in this. After all, they provide local initiatives and the necessary innovation. We are now going to make this possible. Not with separate projects, but a well thought-out and result-oriented approach. This also involves knowledge institutions that can help entrepreneurs with innovative applications and the further dissemination of the knowledge gained. A special academy to be set up should contribute to this.”

 

Stimulating entrepreneurship

A major bottleneck for entrepreneurs on the islands is the access to capital to invest. Especially for entrepreneurs in the food production sector, it is difficult to obtain funding to start, grow or innovate a business. Therefore, to address this problem, a so-called revolving fund is set up to be housed in an external foundation.

The available budget is increased as private parties, e.g. banks and pension funds, can also participate in the fund. The foundation is going to offer low-interest loans to entrepreneurs producing fresh food. This ensures long-term, innovative, and effective use of resources. In this way, both private food production and entrepreneurship are encouraged on the islands. In the second half of 2025, companies can apply for a knowledge voucher worth 5,000 euros. They can exchange this voucher at a knowledge institution for knowledge and advice, for example on ways to increase productivity and efficiency.

Supporting local governments

A part of the funds is channelled through local governments to create framework conditions that should contribute to food security. In this way, investments can be made in infrastructure, water management or fresh goods storage, for example.

In the coming period, the plans are being elaborated further and it is also being determined how the funds made available by the Cabinet are going to be distributed. The aim is to open the foundation and the counter for local government initiatives in early 2026.