in

DESDE E INTEGRASHON DI BONEIRU, SINT EUSTATIUS I SABA DEN E SISTEMA ESTATAL HULANDES DIA 10 DI ÒKTOBER 2010, E POSISHON POLÍTIKO DI E ISLANAN AKI TA E TEMA DI DISKUSHON KONTINUO.

Kralendijk,- Derecho internashonal, en partikular derecho internashonal di dekolonisashon, ta keda un referensia krusial pa evaluá e posishon aki. Ku esaki den mente i pa porfin pone un fin na e tipo di diskushon aki ku ta stroba e desarollo di e pueblo di Boneiru, mester pone un punto riba e horizonte pa ku e posibilidat i legitimidat di un referèndem di outodeterminashon na Boneiru na 2035.

E derecho di outodeterminashon ta ankrá den derecho internashonal komún i ta wòrdu definí mas aleu dor di resolushonnan di e Asamblea General di Nashonnan Uni, inkluyendo resolushonnan 1514, 1541, i 2625. E resolushonnan aki ta stipulá ku pueblonan den kolonianan anterior ta retené e derecho di determiná nan futuro polítiko a base di eskoho liber i informá. Opshonnan ta inkluí independensia, asosashon liber, integrashon, òf kualke otro status polítiko, basta e ta wòrdu skohé libremente i konsientemente.

Difísilmente por konsiderá e referèndemnan di 2004, 2010 i 2015 komo un ehersisio bálido di e derecho di outodeterminashon den sentido di e resolushonnan ariba menshoná. Durante e referèndem di 2004, no tabata sufisientemente kla kiku realmente un “laso directo konstitushonal ku Hulanda” lo a enserá. E referèndem na Boneiru na desèmber 2010 a resultá den un mayoria di partisipantenan ku a vota kontra di e status nobo, ounke e referèndem a keda deklará inválido pa motibu di e partisipashon abou.

Na 2015 a tene un otro referèndem den kua a puntra e poblashon boneriano si nan ta di akuerdo ku e interpretashon ku a duna na e laso direkto ku Hulanda. E resultadonan a mustra cu 65.19% di votadornan a vota ‘Nò’, 34.27% ‘Si’ i 0.54% blanko. E partisipashon tabata 61%, ku 7.731 voto emití for di 12.661 votadó eligibel.

Aunke e resultado a mustra un rechaso kla di e interpretashon ekistente di e relashon polítiko ku Hulanda, tabatin duda serio riba e balor di e resultado. E Komishon independiente di e Referèndem a informá ku konseho insular i kolegio ehekutivo a ehersé influensia riba e kampaña di informashon na un manera no-neutral, loke a afektá e integridat di e proseso. E referèndem aki un biaha mas a ilustrá e falta di konsenso popular amplio i e malkontentu kontinuo tokante e status di Boneiru.

E falta di un eskoho liber i informá, manera ta rekerí bou di resolushon 1541, a pone ku pueblo di Boneiru no por a determiná su futuro polítiko na un manera transparente i informá. Esaki ta mina e legitimidat di e status aktual di Boneiru for di e perspektiva di lei internashonal di dekolonisashon. E falta aki di un proseso hustu i informá a wòrdu rekonosé mas aleu den e literatura hurídiko i konfirmá pa opservadónan internashonal, inkluyendo rapòrtnan di Nashonnan Uni i komishonnan independiente.

E derecho di outodeterminashon no tin limitashonnan den tempu.

E rekonosementu dor di Hulanda di e derecho di outodeterminashon di e islanan individual for di añanan 80, ta pone ku ni Hulanda ni ningun otro parti di Reino por nenga e eksistensia di e derecho aki sin violá e prinsipio di derecho internashonal di buena fe. Mas aleu gobièrnu hulandes a konfirmá repetidamente ku e islanan ta retené e derecho di rekonsiderá nan status polítiko, asta despues di integrashon.

Un referèndem di outodeterminashon na 2035 lo ta legalmente pèrmisibel i polítikamente legítimo. Un liña di tempu asina ta ofresé e oportunidat pa sigui fortalesé institutonan atministrativo lokal i pa igualá derechonan sosial, ekonómiko i sivil entre Hulanda Karibense i Hulanda Oropeo. E refuerso aki ta esensial pa pèrmití e poblashon hasi un eskoho informá i representativo, di akuerdo ku e eksigensianan di lei internashonal di dekolonisashon.

FUENTE: WILLEM CECILIA

What do you think?

Written by Redakshon

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

GIPHY App Key not set. Please check settings

SOSTEN MORAL Y FINANSIERO FOR DI BES (Y CAS) PA HULANDA Y UKRANIA.

UN PABIEN DI KURASON NA TUR SINDIKATONAN KU A UNI DEN AKSHON PA A HASI KONMEMORASHON I SELEBRASHON DI DIA DI LABOR UN ÉKSITO.