in

ORDENANSA DI BIBIENDA BONEIRU: UTILIDAT I NESESIDAT!

Kralendijk – Dia 28 di novèmber 2024 a presentá e nota di inisio Ordenansa di Bibienda den Konseho Insular durante reunion di Komishon Fiho Planifikashon i Desaroyo.

Ku e nota di inisio akí Kolegio Ehekutivo den un fase tempran ke enbolbí Konseho Insular ku utilidat i nesesidat di e futuro ordenansa akí. E meta  konkreto ta un repartishon balansá di espasio pa biba na Boneiru. Loke ta importante ta ku ta bira posibel pa duna hende ku un laso sosial ku nos isla preferensia na momentu di kompra di un bibienda.

Aktualmente habitantenan di Boneiru ta eksperensiá ku ta difísil pa haña un kas adekuá i pagabel. E lista di espera na Fundashon Kas Boneriano pa bibienda di hür sosial ta largu, meskos ku ta e kaso ku e lista di espera pa petishon pa tereno di èrfpagt pa konstrukshon di un bibienda propio. Konstrukshon di bibienda sosial nobo ta di gran importansia, i ta tumando lugá tambe, pero segun ekspektativa esaki lo no por solushoná e problema kompletamente.

Pa e motibu akí na e momentu akí nos ta investigando sistemanan pa regulá repartishon di e stòk aktual di bibienda mas mihó. E nota di inisio Ordenansa di Bibienda 2025 básikamente ta forma e promé konsepto pa mas intervenshon ku lo keda prosesá den e tempu binidero. Un punto di salida importante ta e Programa di Gobernashon ‘E diferensia – hustu i sostenibel’, den kua tin stipulá ku nos mester proveé den bibienda pagabel pa kompra i/òf di hür den barionan eksistente.

Banda di diferente otro intervenshon importante ku ta andando, manera konstrukshon di mas bibienda pagabel pa medio di desaroyo di área (entre otro Proyekto Bibienda Pagabel) i emishon di tereno di èrfpagt pa konstrukshon di un bibienda propio, a resultá ku maneho adishonal di sosten tambe ta nesesario. Sinembargo, pa logra haña e base na òrdu, ta nesesario tambe pa implementá regulashon adishonal di sosten, manera e ordenansa di bibienda akí.

Intervenshon den merkado no ta un meta riba su mes, pero un medida pa redusí e eskases di bibienda pagabel na Boneiru. Un eskases ku pa motibu di vários kousa a oumentá fuertemente den e añanan tras di lomba. ‘Nos ta mira ku preis di un bibienda a oumentá di 241.000 dòler pa mas òf ménos 410.000 dòler na aña 2022’, segun diputado Anjelica Cicilia. E datonan akí ta basá riba informashon di Ofisina Sentral di Estadístika (CBS), pa loke ta trata e kantidat di transakshon kompará ku e balor total di benta riba un base anual.

Reglanan di e Ordenansa di Bibienda

Den nan karta di 22 di febrüari 2024 tokante kambio di WolBES i FinBES, Konseho Insular a skirbi lo siguiente tokante e medidanan pa protekshon di merkado di bibienda: ‘Konforme kriterionan ku mester keda stipulá ainda, ta mara atkisishon di bien inmóbil residensial na kondishonnan mas estrikto pa protekshon di e interesnan di bibienda i e stòk di bibienda pagabel. Pa logra esaki, riba término kòrtiku i ku prioridat, Boneiru lo rekonsiderá e ordenansa di bibienda, e ordenansa di konstrukshon i e Plan di Desaroyo Teritorial Boneiru (ROB).’

Ta kuminsá awor akí ku e merkado di kompra. Kolegio Ehekutivo no ta deskartá, si práktika ta duna motibu pa esaki, ku den futuro serkano ainda lo bai wak den direkshon di un pèrmit di bibienda komo instrumento riba merkado di hür. Den e reunion di Toma di Desishon di 17 di desèmber 2024 Konseho Insular a bai di akuerdo ku elaborashon mas aleu di e ordenansa. Proposishonnan konkreto i liñanan di pensamentu ku a keda presentá, ta entre otro:             

  • 5 aña di residensia sin interupshon den e último 10 aña;
  • Laso sosial konforme e definishon di yu di nos isla;
  • E ordenansa lo ta vigente pa bibienda ku un balor di merkado te ku 175% di e garantia di hipotek. Aktualmente e garantia di hipotek pa Boneiru konosé un suma límite di 305.000 USD.

Obligashon pa e doño mes biba den e kas

Den e agènda di maneho ‘Raportahe di Progreso Bibienda Popular i Ordenamentu Teritorial Hulanda Karibense’ (VRO CN) ta bini bèk ku ta verwagt ku Boneiru, Sint Eustatius i Saba ta stipulá un ordenansa di bibienda ku ta kontené un obligashon pa e doño mes biba den e kas. E obligashon akí pa e doño mes biba den e kas ta enserá ku ta obligá e kumpradó pa e mes biba den e kas pa un sierto periodo. Ku esaki ta evitá ku hende ta kumpra i traha kas komo opheto di invershon i mesora òf korto tempu despues di e konstrukshon ta hür òf bende esaki, loke mayoria biaha tin un efekto di oumento di preis.

E obligashon pa e doño mes biba den e kas ta konta pa tur hende ku kumpra un kas, te na un sierto balor di merkado. Pues pa residentenan tambe ku un laso sosial ku ke kumpra un di dos kas pa nan hür ku otro hende. Ta pensando sí tokante kasonan kaminda e obligashon pa e doño mes biba den e kaso lo no tin mester di ta vigente, por ehèmpel den kaso di un bibienda ku nan a deklará inhabitabel i ku e kumpradó ta renobá, den kaso di un bibienda ku ta un herensia, òf ora bende un bibienda ku ta na hür.

Den kaso ku e obligashon pa e doño mes biba den e kas ta konta pa konstrukshon nobo, esaki lo por tin un efekto ku ta frena e konstrukshon.

Bibienda ku nan ta konstruí nobo, ta hasi e stòk di bibienda mas grandi. Pa e motibu akí Kolegio Ehekutivo ta proponé pa laga e obligashon pa e doño mes biba den e kas konta solamente pa bibienda (eksistente) pa kompra, i no pa konstrukshon nobo. Den kaso di konstrukshon nobo ta konta sí ku na momentu ku e persona ku ta konstruí, por ehèmpel un desaroyadó di proyekto, ke bende e kas, e mester bende esaki ku un hende ku tin un pèrmit di bibienda, i pues ku tin un laso sosial.

Den kòmbersashon ku Stakeholder

Ya kaba Kolegio Ehekutivo ta den kòmbersashon ku diferente stakeholder pa huntu yega na e mihó puntonan di salida pa e Ordenansa di Bibienda. ‘Vários stakeholder ta mira e utilidat i nesesidat. Den kòmbersashon ku diferente makelar, instituto finansiero i desaroyadó, puntonan di preokupashon i atenshon a keda kompartí ku nos. Pero ún kos ta sigur: tur stakeholder ta komprendé utilidat i nesesidat di e areglo. E ròndu di konsultashon ku diferente partido ta den pleno marcha. E punto di preokupashon mas grandi te ku awor parse di ta e plafòn te kaminda ku e Ordenansa di Bibienda lo ta na vigor. E merkado ta indiká ku nan ta haña e suma di 533.000 dòler (175% di 305.000 USD) muchu haltu. Na e momentu akí ta investigando esaki mas aleu.

‘Nos ta spera ku dentro di poko nos ta regresá Konseho Insular ku un proposishon konkreto di e ordenansa akí’, segun diputado Anjelica Cicilia.

‘Un preokupashon di e merkado ku sigur mi lo ke kita, ta ku pa motibu di e Ordenansa di Bibienda niun hende lo no por bende su propio kas mas. Esaki apsolutamente no ta e kaso. E úniko meta ta pa duna un grupo spesífiko preferensia. I akí ta trata di yunan di nos isla i hendenan ku tin un laso sosial ku Boneiru.’ Banda di esaki ta konta, ku meskos ku den kaso di tur legislashon nobo, tur loke a tuma lugá promé ku esaki ta kai bou di e regulashon bieu. E kondishonnan básiko nobo pues lo bira vigente despues ku Konseho Insular aprobá e ordenansa.

Por tira un bista den e nota di inisio Ordenansa di Bibienda via wèpsait di Konseho Insular di Boneiru (www.konsehoinsular.org). Den kaso ku abo komo habitante òf interesado tambe ke bisa algu tokante e nota di inisio akí, e ora ei bo por hasi esaki pa medio di manda un email na kontami@bonairegov.com ku den e título un referensia na e nota di inisio Ordenansa di Bibienda.    

FUENTE: OLB/LIVE99FM

NEDERLANDS:

HUISVESTINGSVERORDENING BONAIRE: NUT EN NOODZAAK!

Kralendijk –  De startnotitie Huisvestingsverordening werd op 28 november 2024 gepresenteerd in de Eilandsraad tijdens de Vaste Commissie Ruimte & Ontwikkeling.

Met deze startnotitie wil het Bestuurscollege de Eilandsraad vroegtijdig betrekken bij het nut en de noodzaak van deze toekomstige verordening. Het concrete doel is een evenwichtige verdeling van woonruimte op Bonaire.

Het gaat er met name om dat het mogelijk wordt om mensen met een maatschappelijke band met ons eiland voorrang te geven bij de aankoop van een woning.

Momenteel ervaren de bewoners van Bonaire dat het moeilijk is om een geschikte en betaalbare woning te vinden. De wachtlijst bij Fundashon Cas Boneriano voor sociale huurwoningen is lang, alsook de wachtlijst van aanvragen voor erfpachtgrond voor de bouw van een eigen woning. Het bouwen van nieuwe sociale woningen is van groot belang, en vindt ook plaats, maar zal het probleem naar verwachting niet volledig kunnen oplossen. Daarom wordt er nu gekeken naar manieren om de verdeling van de huidige woningvoorraad beter te reguleren. De startnotitie Huisvestingsverordening 2025 vormt in de basis het eerste concept voor de verdere ingrepen die de komende tijd uitgewerkt zullen worden. Een belangrijk uitgangspunt is het Bestuursprogramma “Het verschil – rechtvaardig en duurzaam”, waarin vastgelegd is dat we moeten voorzien in betaalbare koop- en/of huurwoningen in de bestaande wijken.

Naast diverse andere lopende belangrijke ingrepen zoals het bouwen van meer betaalbare woningen middels gebiedsontwikkeling (o.a. Proyekto Bibienda Pagabel) en het uitgeven van erfpachtgronden ten behoeve van de bouw van een eigen woning blijkt ook flankerend beleid nodig. Om de basis op orde te krijgen is het echter ook noodzakelijk om flankerende regelgeving, zoals deze huisvestingsverordening, te implementeren.

Het ingrijpen in de markt is geen doel op zich, maar een maatregel om het tekort aan betaalbare woningen op Bonaire terug te dringen. Een tekort dat door meerdere oorzaken zwaar is toegenomen in de afgelopen jaren. “We zien dat de prijs van een woning gemiddeld is toegenomen van 241.000 USD in 2011 naar circa 410.000 USD in 2022, “ aldus gedeputeerde Anjelica Cicilia. Deze data zijn gebaseerd op de gegevens van het CBS betreffende het aantal transacties versus de totale verkoopwaarde op jaarbasis.

Regels Huisvestingsverordening

In hun brief van 22 februari 2024 over de wijziging van de WolBES en de FinBES heeft de Eilandsraad over de maatregelen ter bescherming van de woningmarkt het volgende geschreven: “De verwerving van residentieel onroerend goed wordt volgens nader te bepalen criteria aan striktere voorwaarden verbonden ter bescherming van de huisvestingsbelangen en de betaalbare woonvoorraad. Bonaire zal daartoe op korte termijn en met prioriteit de huisvestingsverordening, de bouwverordening en het Ruimtelijke Ontwikkelingsplan Bonaire (ROB) heroverwegen”.

Er wordt nu gestart met de koopmarkt. Het Bestuurscollege sluit niet uit dat, als de praktijk daartoe aanleiding geeft, in de nabije toekomst alsnog gekeken gaat worden naar een huisvestingsvergunning als instrument op de huurmarkt.

De Eilandsraad heeft in de Besluitvormende Vergadering van 17 december 2024 ingestemd met de verdere uitwerking van de verordening. Concrete voorstellen en denkrichtingen die gepresenteerd zijn omvatten onder andere:

  • 5 jaar onafgebroken ingezetenschap in de afgelopen 10 jaar;
  • Maatschappelijke band conform definitie van eilandskinderen;
  • De verordening zal gelden voor woningen met een marktwaarde tot 175% van de hypotheekgarantie. De hypotheekgarantie Bonaire kent momenteel een grensbedrag van 305.000 USD.

Zelfbewoningsplicht

In de beleidsagenda Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Caribisch Nederland (VRO CN) komt terug dat Bonaire, Sint Eustatius en Saba geacht worden een huisvestingsverordening vast te stellen met daarin een zelfbewoningsplicht. Die zelfbewoningsplicht houdt in dat de koper verplicht wordt om zelf, voor een bepaalde periode, in het huis te wonen. Hiermee wordt voorkomen dat huizen als beleggingsobject gekocht en gebouwd worden en direct of kort na de bouw worden verhuurd of (door)verkocht, wat meestal een prijsopdrijvend effect heeft. 

De zelfbewoningsplicht geldt voor iedereen die een huis koopt, tot een bepaalde marktwaarde. Dus ook voor ingezetenen met een maatschappelijke band die een tweede huis willen kopen om te verhuren. Wel wordt er nagedacht over gevallen waarin de zelfbewoningsplicht niet zou hoeven gelden, bijvoorbeeld bij woningen die onbewoonbaar zijn verklaard en worden gerenoveerd door de koper, bij een woning als erfenis, of als een woning verhuurd wordt verkocht.

Indien de zelfbewoningsplicht ook zou gelden voor nieuwbouw, zou dit een remmend effect kunnen hebben op de bouw. Woningen die nieuw gebouwd worden vergroten de woningvoorraad. Daarom stelt het Bestuurscollege voor om de zelfbewoningsplicht alleen te laten gelden voor (bestaande) koopwoningen, en niet voor nieuwbouw. Bij nieuwbouw geldt wel dat als de bouwer, bijvoorbeeld een projectontwikkelaar, de woning wilt verkopen, deze verkocht moet worden aan iemand met een huisvestingsvergunning, en dus met een maatschappelijke band.

In gesprek met Stakeholders

Het Bestuurscollege is al in gesprek met diverse stakeholders om samen te komen tot de beste uitgangspunten voor de Huisvestingsverordening. “De nut en noodzaak wordt gezien door meerdere stakeholders. In gesprekken met diverse makelaars, financiële instellingen en ontwikkelaars zijn zorg- en aandachtspunten met ons gedeeld. Maar één ding is zeker: het nut en de noodzaak van de regeling wordt door alle stakeholders begrepen. De consultatieronde met diverse partijen is in volle gang. Het grootste zorgpunt tot op heden lijkt het plafond tot waar de Huisvestingsverordening zou gaan gelden. De markt geeft aan het bedrag van 533.750 USD (175% van 305.000 USD) te hoog te vinden. Hier wordt momenteel verder onderzoek naar gedaan.”

“We hopen binnenkort weer terug te kunnen naar de Eilandsraad met een concreet voorstel voor deze verordening”, aldus gedeputeerde Anjelica Cicilia.

Een zorg van de markt die ik absoluut wil wegnemen is dat er door de Huisvestingsverordening niemand meer zijn of haar eigen woning zou kunnen verkopen. Dit is absoluut niet het geval. Het enige doel is een specifiek groep voorrang geven. En dat gaat om onze eilandskinderen en mensen met een maatschappelijke band met Bonaire.

Daarnaast geldt, dat net zoals bij alle nieuwe wetgeving, alles wat daarvoor is gebeurd onder de oude regelgeving valt. Dus de nieuwe randvoorwaarden zullen geldig worden na het vaststellen van de verordening door de Eilandsraad.

De startnotitie Huisvestingsverordening is in te zien via de website van de Eilandsraad Bonaire (www.konsehoinsular.org). Mocht je als bewoner of geïnteresseerde ook iets kwijt willen over deze startnotitie, dan kan dat door het versturen van een email naar kontami@bonairegov.com met in de titel een verwijzing naar de startnotitie Huisvestingsverordening.

What do you think?

Written by Redakshon

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

GIPHY App Key not set. Please check settings

INDIKASHON DI ÁREA DI RIESGO DI SIGURIDAT.

DEN 2024 E KANTIDAT DI TURISTA NA BONEIRU A KIBRA TUR REKÒRT.